Gender tenglik – demokratik taraqqiyot belgisi

Mamlakatimizda ommaviy axborot vositalaridan tortib televideniye, qolaversa turli yigʻilishlar, davra suhbatlarida ham “gender tenglik” masalasi koʻtarilib, bu masala turli kishilarda turlicha bahslar, fikr va mavzusi keng muhokama etilmoqda, qolaversa gender tenglik masalasi qonunchiligimizda ham oʻz aksini topmoqdaki bu orqali fuqarolarda ushbu tushunchaga nisbatan qiziqishlar paydo qilmoqda. Xoʻsh, aslida gender tenglik nima va u oʻziga  hayotiy, siyosiy yoki maʼnaviy, huquqiy masalalarni oladi?

Bu savolga javob berish uchun avvalo Gender strategiyasi doirasida gender tenglik tushunchasi jamiyat hayoti va faoliyatining barcha sohalarida, shu jumladan siyosat, iqtisodiyot, huquq, madaniyat, taʼlim, ilm-fan, sport munosabatlarida xotin-qizlar va erkaklarning huquq hamda imkoniyatlarining tengligini anglatishini bilishimiz lozim.

Birinchidan ushbu masalani chuqur tushunish uchun biz Gender tenglikning mohiyatiga eʼtibor qaratishimiz lozim boʻladi. Yuqorida aytganimizday, siyosat, iqtisodiyot, huquq, madaniyat, taʼlim va boshqa sohalarni oʻz ichiga olar ekan, bu masala juda muhim va har birimizning turmushimiz, jamiyatdagi oʻrnimiz va hayotiy tushunchalarimiz bilan bogʻliqdir. Bu masala haqida gapirganda ayollarning huquqiy himoyasi, ularga yaratilayotgan imtiyozlar, oilaviy munosabatlarning muhim qirralari, baʼzi oilalardagi erkaklarning oʻzlarini ayollardan ustun qoʻyib, zoʻravonliklarga yoʻl qoʻyish holatlari, bu borada xalqaro standartlar, gender tengligiga erishish strategiyasi, ona va bola salomatligi muhofaza qilish va boshqa masalalarni ham inobatga olish lozim.

Xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq hamda imkoniyatlar kafolatlarini taʼminlashning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat: qonuniylik, demokratizm, xotin-qizlar va erkaklarning teng huquqliligi, jins boʻyicha kamsitishga yoʻl qoʻyilmasligi, ochiqlik va shaffoflik.

Har birimiz ushbu masalaga beeʼtibor boʻlmasdan oila va jamiyat manfaatlari va davlatimiz taraqqiyotiga daxldor mazkur masalaga loqayd boʻlmasligimiz lozim. Chunki, Gender tenglik demokratik taraqqiyot belgisi ekanligi hammamizga ayon masalalardandir.

Muhiba Sayfiddinova,

Xalq deputatlari Samarqand shahar Kengashi deputati.