Insonlarni boshqa dalillar boʻlmaganda faqat oʻzining aybiga iqrorligi sababli aybdor deb topish taqiqlanmoqda

Jamoatchilik orasida jinoyat ishi qoʻzgʻatilgan fuqaroni sudning hukmi eʼlon qilinmasdan turib, darhol jinoyatchi sifatida baholash holatlari uchrab turadi.

Vaholanki, soʻnggi yillarda qoʻzgʻatilgan jinoyat ishlari yuzasidan bir qancha oqlov hukmlari chiqarilmoqda. Buni mamlakatimiz sudlari tomonidan soʻnggi 5 yilda 4 ming 700 nafardan ortiq fuqaro oqlangani misolida ham koʻrish mumkin. Ilgari buni tasavvur ham qilish qiyin edi.

Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati Dilmurod Ismoilov ishtirokida Namangan viloyatida boʻlib oʻtgan tadbirda bu haqda maʼlum qilindi.

Qayd etilganidek, fuqaroga nisbatan jinoyat ishi ochilganda fuqaroda oʻzini oʻzi himoya qilish huquqi doim boʻladi. Agarda uning aybi isbotlanmasa, u albatta ozodlikka chiqadi. Insonni aybdorligi faqatgina sud tomonidan isbotlansagina u aybdor boʻladi.

—Gumonlanuvchi va ayblanuvchilarni oʻz xohishisiz gapirtirish, oʻz aybini tan oldirishga majburlash holatlariga yoʻl qoʻymaslik maqsadida tergov jarayonida jim turish, yaʼni sukut saqlash huquqi Konstitutsiya darajasida belgilanmoqda, — deydi deputat D.Ismoilov. — Shuningdek, insonlarni boshqa dalillar boʻlmagan hollarda faqat oʻzining aybiga iqrorligi sababli aybdor deb topish taqiqlanmoqda. Bu esa turli tazyiqlar bilan jinoyatni kimningdir boʻyniga qoʻyishdan saqlaydi.

Yangi tahrirdagi Konstitutsiyada har kim agar davlatning huquqiy himoyaga doir barcha ichki vositalaridan foydalanib boʻlingan boʻlsa, insonning huquq va erkinliklarini himoya qiluvchi xalqaro organlarga murojaat etishga haqli ekanligi ham mustahkamlanmoqda. Bu fuqarolarning huquq va erkinliklari himoyasini nafaqat milliy qonunchilikda belgilangan normalar, balki xalqaro huquq asosida ham himoyalanishini taʼminlaydi.

Tadbirda soʻz olganlar Asosiy qonunimizga kiritilayotgan oʻzgarishlar haqida toʻxtalar ekan, Konstitutsiyamizda “shaxsning sudlanganligi va bundan kelib chiqadigan huquqiy oqibatlar uning qarindoshlari huquqlarini cheklash uchun asos boʻlmasligi” belgilanayotganini alohida tilga oldilar.

Samimiy va koʻtarinki ruhda oʻtgan tadbirda ishtirokchilar oʻzlarini qiziqtirgan savollariga batafsil javob oldilar.