SAYLAWALDÍ BAǴDARLAMASÍ
ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ PREZIDENTLIGINE
«ADOLAT» SOCIAL-DEMOKRATIYALIQ PARTIYASINAN
TALABAN MAHMUDOVA ROBAXON ANVAROVNANÍŃ
SAYLAWALDÍ BAǴDARLAMASÍ
ALǴÍ SÓZ
2023-jıl 30-aprel kúni bolıp ótken referendumda, xalqımız ayrıqsha belsendilik hám úlken isenim menen, jańa redakciyadaǵı Ózbekstan Respublikası Konstituciyasın qollap-quwatlap dawıs berdi.
Álbette, bunıń túp negizinde úlken turmıslıq haqıyqat, xalqımız arzıw etken jańa turmıstı jaratıw máqseti jámlengen.
Haqıyqatında da ádalatlı jámiyet, demokratiyalıq huqıqıy, mámleket qurıwǵa bel baylaǵan har qanday el, eń áwele rawajlanıwı, abadanlıǵı jolındaǵı reformalardı óz Konstituciyasında sáwlelendiriwge, onda insan qádir-qımbatın, onıń huqıq hám erkinliklerin, barlıq qádiriyatlardan ústin qoyıwǵa háreket etedi.
Aldaǵı tiykarǵı wazıypa – jańa redakciyadaǵı Konstituciyanı sózsiz hám tolıq ámelge asırıw, onda bekkemlengen eń baslı principlerdi, rawajlanıw máqsetlerine sáykes tárizde júzege shıǵarıw, mámleket organlarınıń jumısın jańasha konstituciyalıq-huqıqıy sharayatlarda jolǵa qoyıw, puqaralar óz turmısında xalıq Konstituciyası ruwxın anıq sezinip turıwın, ámelde támiyinlewden ibarat.
Usı kóz-qarastan, siyasiy maydanda xalıqshıl hám turmıslıq ideyaları menen óz ornı hám abırayına iye bolǵan Ózbekstan “Adolat” social-demokratiyalıq partiyası múddetinen aldın Ózbekstan Respublikası Prezidenti saylawı aldınan, watanımız rawajlanıwı jolında demokratiyalıq huqıqıy sociallıq mámleket hám barlıq puqaralar ushın abadanlıqtı támiyinlewge qaratılǵan, ádalatlı puqaralıq jámiyetin qurıwdıń social-demokratiyalıq modelin usınıs etedi hámde onıń tiykarǵı qaǵıydaları tómendegilerden ibarat:
- insan hám onıń huqıqları, erkinlikleri menen nızamlı mápleri mámleket hám jámiyettiń eń joqarı qádiriyatları ekenligin tán alıp, jámiyet hám mámleket turmısınıń barlıq salalarında, hár bir insannıń abadan turmısı ushın zárúr sharayatlar jaratıw, sociallıq ádillik hám nızım ústinligin támiyinlew;
- Ózbekstannıń erkinlik, imkániyatlar teńligi, ádillik, tilekleslik, sociallıq qorǵaw hám juwapkershilik principleri húkimlik etetuǵın, insanlardıń keskin qatlamlarǵa bólinip ketiwine jol qoyılmaytuǵın, kúshli sociallıq mámleket sıpatında xalıqtıń joqarı turmıs dárejesine iye, rawajlanǵan mámleketler qatarına qosılıwına erisiw;
- xalıq mámleket hákimiyatınıń birden-bir negizi ekenligi haqqındaǵı, konstituciyalıq princip mámleket siyasatınıń baslı jónelisi ekenligin atap ótip, xalıq hákimiyatınıń jarqın tımsalı bolǵan, wákillik demokratiyası institutınıń roli hám áhmiyetin jánede asırıw;
- mámleket ekonomikasınıń turaqlı rawajlanıwın támiyinlew, jámiyettiń innovaciyalıq, intellektuallıq potencialın júzege shıǵarıw hám insan kapitalın rawajlandırıw;
- hár bir insan abadanlıǵınıń girewi esaplanǵan tınıshlıq hám qáwipsizlikti támiyinlew, puqaralar tatıwlıǵı, milletleraralıq hám dinleraralıq keńpeyillikti bekkemlew, hár tárepleme teńsalmaqlı, óz-ara paydalı hám konstruktivlik sırtqı siyasat alıp barıw.
Biz xalqımızdıń arzıw – úmitleri hám turmıslıq zárúrliklerine tiykarlanǵan halda, ótmish sabaqlarınan durıs juwmaq shıǵarıp, mámleketimizdiń keleshek áwladı aldındaǵı juwapkershiligin sezinip, tómendegi baslı wazıypalardı ilgeri súremiz.
I. HUQÍQÍY MÁMLEKET QURÍW – NEGIZGI MÁQSETIMIZ
Xalqımız maqullap bergen Konstituciyada, birinshi márte Ózbekstan Respublikası huqıqıy mámleket degen norma óz sáwleleniwin taptı.
Bas nızamımızda, insan huqıqları kepilliklerine baylanıslı tiykarǵı normalar 3,5 esege kóbeytildi.
Bul barlıq tarawlarda nızam ústinligin támiyinlew - eń tiykarǵı wazıypamız bolıwı lazımlıǵın ańlatadı.
Sebebi,nızam ústún bolǵan jámiyette tınıshlıq hám tatıwlıq húkim súredi, rawajlanıwdıń turaqlı hám dawamlılıǵı támiyinlenedi, xalıqtıń mámleket siyasatına hám keleshekke bolǵan isenimi artadı, puqaralardıń Watan táǵdirine biyparıq emeslik sezimi joqarılaydı.
Usı kóz-qarastan biz “Nızam ústinligi – ádalatlı jámiyet qurıwdıń áhmiyetli shárti” degen principti, jámiyettiń hár bir aǵzası, ásirese, lawazımlı shaxslar jumısınıń áhmiyetli shártine aylandırıwǵa umtılamız.
“Adolat” SDP ushın joqarı qádiriyat bul – insannıń huqıq hám erkinlikleri esaplanadı!
Insan huqıq hám erkinliklerin isenimli támiyinlew, hár bir shaxstıń qádir-qımbatın húrmetlew, erkin hám ádil jámiyettiń ajıralmas ózgesheligi esaplanadı.
Insan huqıq hám erkinliklerin isenimli qorǵaw ushın birinshi náwbette, sudlar biyǵárezligin támiyinlew hám usı máqsette sudyalardıń, Xalıq deputatları Keńeslerine málimleme beriw ámeliyatın biykar etiwdi ilgeri súremiz.
Biz sudlar ádalat qorǵanı bolıwı táreptarımız!
Sudyalar sanın kóbeytiw, olardıń qániygelesiwin jánede keńeytiw, atap aytqanda shańaraqlıq, miynet, intellektual múlk, jas óspirimler huqıqların qorǵawǵa baylanıslı tartıslar boyınsha, qánigelestirilgen sudyalar korpusın qáliplestiriw máseleleri dıqqat orayımızda boladı.
Nızam tiykarında jasaw - turmıs tárizimizge aylanıwı zárúr.
Bunıń ushın eń áwele, Konstituciya hám nızamlardıń ústinligin támiyinlewimiz shárt.
Bul baǵdarda Konstituciyamızda, jetik huqıqıy mexanizmler kózde tutılǵan bolıp, biz mámleket xızmetine jumısqa kiretuǵın hár bir xızmetkerdi, Konstituciyanı biliw boyınsha sınaqtan ótkeriw lazım dep esaplaymız.
Sonıń menen birge, sud hám huqıq qorǵawshı organnan “qashıw” stereotipin túp-tiykarınan ózgertiwimiz kerek.
Sonday mádeniyattı qáliplestiriwimiz kerek, hár bir insan qandaydur huqıqbuzarlıqtıń guwası bolsa, oǵan biyparıq bolmaw kerek emesligin, huqıq qorǵaw organına xabar etiw ádiwli puqaralıq minneti ekenligin ańlawı lazım.
Bunıń ushın huqıqbuzarlıqqa gúwa bolǵan adamdı, sud hám tergew organlarına áwere etip shaqıra bermesten, zamanagóy sanlı texnologiyalardı keń qollanıw hám olardı xoshametlew sıyaqlı usıllardan paydalanıwdı usınıs etemiz.
Sonıń menen birge sud hám huqıq qorǵaw uyımlarınıń jumıs islew usılın ózgertiw, atap aytqanda, olardıń iskerligindegi elege shekem saqlanıp qalıp atırǵan ayrım eskishe jantasıwlardı saplastırıw, jáne de anıq aytatuǵın bolsaq, jazalaw ideyasınan ádillik, teńlik, erkinlik ideyalarına ótiwi zárúr dep esaplaymız.
Málim bolǵanınday insan huqıqların támiyinlew hám onı múnásip qorǵawda advokatura institutınıń ornı hám roli ayrıqsha.
Sol sebepli, ádil sudlawdı támiyinlewde advokatlarǵa berilgen huqıqlardı qayta kórip shıǵıw, olarǵa kásiplik wazıypaların nátiyjeli orınlawı ushın qosımsha wákillikler beriw zárúr.
Advokatura institutın rawajlandırıwǵa qaray jánede jıldam qádemler taslaw kerek.
Sudyanıń sud processindegi belsendilik rolin basqıshpa-basqısh kemeytip barıp, tiykarınan tárepler arasındaǵı keltiriletuǵın dálillerdi bahalawǵa kóbirek áhmiyet beriw kerek.
Biz advokatura xızmetine zamanagóy málimleme-kommunikaciya texnologiyaların jánede keńirek engiziw jolınan baramız.
Ásirese, advokatura, sud hám huqıq qorǵawshı organlar hámde basqa mámleket organları arasında elektron maǵlıwmat almasıwın jánede jaqsılaw ilájların kóremiz.
Sonıń menen birge, kem áhmiyetli qáteler ushın notariusler xızmetin toqtatıp turıw ámeliyatın biykarlaw, birinshi mártebe yaki qopal emes qáteler ushın notariuslerge jariyma qollaw ámeliyatın jolǵa qoyıwdı usınıs etemiz.
Biz korrupciyadan awlaq jámiyet jolında - xalqımız benen birgelikde gúresiwdi dawam ettiriwimiz lazım.
Máqsetimiz – mámleket basqarıwınıń barlıq tarawlarında, atap aytqanda, sud sisteması hám huqıq qorǵaw mákemeleri jumısında, bilimlendiriw hám den-sawlıqtı saqlaw, qurılıs hám basqa tarawlarda korrupciyanı joq etiw esaplanadı.
Xalıqtıń keń qatlamı, ásirese, jaslar arasında korrupciyaǵa qarsı ayawsız múnásibette bolıw ortalıǵın hám mádeniyatın qáliplestiriw, mámleket organları hám lawazımlı shaxslar xızmetine “Taza qollar” siyasatın sińdiriw, nızam ústinligin támiyinlew ilájların kóremiz.
Húkimet aǵzası bolǵan atqarıwshı hákimiyat uyımı basshısı, ózi basshılıq etip atırǵan tarawǵa ajıratılǵan qárejetlerdi nátiyjeli hám máqsetli isletiw boyınsha, birinshi náwbette ózi juwapker bolatuǵın sistema engiziliwin qollap-quwatlawmız.
Korrupciyaǵa qarsı gúresiw tek ǵana mámleket uyımları hám huqıq qorǵaw uyımlarınıń wazıypası bolıp qalmastan, bálkim pútkil jámiyettiń minneti ekenligin ańlaǵan halda, korrrupciyaǵa qarsı gúresiw mádeniyatın qáliplestiriwge qaratılǵan sistemalı is-ilajlardı islep shıǵamız hám xalıqtıń keń qatlamına jetkeriw baǵdarında nátiyjeli úgit-násiyat jumısların shólkemlestiremiz.
Tiykarǵı súrenimiz – ádalatlı keleshekti tańlaymız!
Biz insan huqıqların támiyinlew ushın jańa imkániyatlardı ashıw táreptarımız.
Biz parlamentarizm hám parlament demokratiyasın jánede rawajlandırıw jolında tómendegi is-ilajlardı ámelge asırıwdı áhmiyetli dep bilemiz:
- Isbilermenlik subektlerine qosımsha qárejetler júkleytuǵın barlıq normalardıń tek ǵana, nızamlar arqalı qabıl etiliwine erisiw;
- Nızamlardı tuwrıdan-tuwrı isleytuǵın mexanizmler menen qabıl etiw, bul baǵdarda parlament komitetleri jumısın kúsheytiw;
- parlament iskerliginde isbilermenlik subektleri jumıslarına araslaspaw, olarǵa baylanıslı máselelerdi atqarıw uyımlarınan talap etiw;
- deputatlardıń jumıs waqtınıń yarımın óz saylawshıları janında ótkeriwin belgilewshi tártipti engiziw kerek, olar xalıq penen birge islesin;
- Parlament komitetleriniń baslıǵı hám baslıq orınbasarları bir partiyadan bolıwın sheklew.
“Adolat” SDP jergilikli atqarıw hákimiyatı uyımları ústinen deputatlıq qadaǵalawın kúsheytiw arqalı, Xalıq deputatları jergilikli Keńeslerniniń rolin asırıw táreptarımız.
Usı jóneliste mámlekette basqarıw intizamın saqlap qalıw máqsetinde, Xalıq deputatları wálayat, rayon, qala Keńesleri deputatları hákimlerge isenimsizlik bildiriw huqıqına iye bolıwı kerek.
Biz jergilikli mámleket hákimiyatı uyımları jumısın tártipke salıwshı nızamshılıq hújjetleriniń tolıq xatlawdan ótkerilip, jetilistiriliwi táreptarımız.
Jergilikli byudjet qárejetlerinen nátiyjeli hám aqılǵa uǵras paydalanıwdı támiyinlew ushın, usı qárejetler esabınan qarjılandırılıp atırǵan shtatlar sanın optimizaciyalaw boyınsha baslamalardı ilgeri súremiz.
Biz mámleket basqarıwında ashıqlıq hám áshkaralıqtı támiyinlew, onda puqaralar qatnasın keńeytiwdiń zamanagóy hám nátiyjeli usılların engiziw táreptarımız.
Bul baǵdarda ádalatlı jamiyet hám huqıqıy mámleket qurıwdıń barlıq salalarında, nızamshılıq hám insanıylıq principlerine ámel etiw ushın, jámiyetshilik qadaǵalawın kúsheytiw úlken áhmiyetke iye.
Bunday qadaǵalawdı shólkemlestiriwde partiya jámiyetshilik hám sociallıq shólkemler menen jaqın birge islesiwge háreket qıladı.
Málim bolǵanınday, mámleket organları tárepinen insanǵa salıstırmalı qollanılatuǵın huqıqıy tásir sharaları úylesimlik principine tiykarlanıwı hám nızamlarda názerde tutılǵan máqsetlerge erisiw ushın jeterli bolıwı lazımlıǵı Konstituciyamızdıń 20-statyasında áhmiyetli norma sıpatında ayrıqsha bekkemlenip qoyıldı.
Biz anaw yamasa mınaw huqıqbuzarlıqtı jariyma yaki basqa jaza shara muǵdarın asırıw menen emes, bálki jazadan gózlengen máqsetke erisilgenligi hám ádil sheshilgenligi menen aldın alıw kerek dep esaplaymız.
Konstituciyamızda hesh kim sud qararısız 48 saattan artıq uslap turılıwı múmkin emesligi belgilendi hám erkinlikti sheklewge tek ǵana, sud qararı tiykarında jol qoyılıwı haqqındaǵı norma bekkemlendi.
Ayıplanıwshıǵa ózine qarsı kórsetpe bermew, yaǵnıy, “únsizlik” huqıqı birinshi mártebe ayrıqsha belgilep qoyıldı.
Advokatlar statusı asırılıp, olardıń tergewshi hám prokuror menen teń wákillikke iye ekenligi atap ótildi.
Biz Tiykarǵı nızamımızǵa kiritilgen usı aldıńǵı normalardı turmısımızǵa izbe-izlik penen engizemiz.
Bunıń ushın sud-huqıq mákemeleriniń kadrlar potencialın jaqsılawǵa birinshi náwbette itibar qaratamız.
Bul jóneliste, eń áwele,tergewshi, prokuror, sudya, advokatlardıń bilim hám mamanlıǵın joqarılatıwǵa, xalıqtıń huqıqıy mádeniyatın asırıwǵa háreket etemiz.
II. SOCIALLÍQ ÁDALATTÍ HÁM MILLIY EKONOMIKAMÍZDÍŃ TURAQLÍ ÓSIWIN TÁMIYINLEYMIZ
Barlıq tarawlarda sociallıq ádillikti júzege shıǵarıw biz ushın áhmiyetli.
Biz dástúriy social-demokratiyanıń, sociallıq ádillik principi hám keń kólemli baǵdarlamalarınıń ámelge asırılıwın támiyinleytuǵın, kúshli sociallıq mámleket siyasatın qollap –quwatlaymız.
Miynet nızamshılıǵı ústinligi, xızmetkerlerdiń huqıqları tolıq támiyinleniwi táreptarımız.
Xalıqtıń bántligin támiyinlew, jańa jumıs orınların jaratıw, xalıqtıń real dáramatların asırıwǵa ayrıqsha itibar qaratamız.
Konstituciyamızǵa kóre hár bir insan úy-jaylı bolıwǵa haqılı.
Usı konstituciyalıq normanı támiyinlew ushın biz, óz dáramatı menen turaq-jaylı bolıw imkániyatına iye bolmaǵan, puqaralar ushın qosımsha imkániyatlar jaratıw ilájların kóremiz.
Biz mámleketimizde islep atırǵan jallanba hám máwsimlik jumısshılarǵa keń sharayatlar jaratıp beremiz.
Olardıń miyneti qádirleniwin hám qorǵalıwın, miynetine ılayıq haqı alıwın, miynet stajına qosılıwın hám keleshekte múnásip pensiya alıwı boyınsha ilájlar kóremiz.
Konstituciyamızdıń 46-statyasında pensiyalar, napaqalar hám basqa túrdegi sociallıq járdemniń muǵdarları, rásmiy belgilengen eń kem tutınıw qárejetlerinen kem bolıwı múmkin emesligi, ayrıqsha belgilep qoyıldı.
Biz bul insanıylıq normanı turmısqa tolıq engiziw ushın barlıq zárúr is-ilájlardı ámelge asıramız.
Xalıqtı taza ishimlik suw menen támiyinlew máselesi - mudamı dıqqat itibarımız orayında boladı.
Biz bul baǵdarda tarawǵa tartılıp atırǵan investiciyalar kólemin keskin kóbeytiw ilajların kóremiz.
Puqaralardı sociallıq qorǵaw hám bul jóneliste isbilermenlik subektleri iskerligin qollap-quwatlaw boyınsha “Sociallıq mámleket – 2030” baǵdarlamasın eslep shıǵıw lazım dep esaplaymız.
Mámlekettiń ekonomikalıq iskerligi nátiyjesinde júzege kelgen dáramattı, ádalatlı bólistiriwdi támiyinleytuǵın, huqıqıy mexanizmlerdi islep shıǵıw, baslı wazıypamız bolıp tabıladı.
Biz aymaqlar arasındaǵı ekonomikalıq birdey ósiwdi támiyinlew, rayon hám qalalardı bir qálipte rawajlandırıw táreptarımız.
Subsidiyalar beriw sistemasın jetilistiremiz hám máqsetli isletiliwi ústinen jámiyetshilik qadaǵalawın kúsheytemiz.
Eger máqsetsiz isletilse, álbette subsidiya mámleketke qaytarılıwı shárt.
Sociallıq obektler hám eń áhmiyetli strategiyalıq obektlerde mámleket múlkin saqlap qalıw táreptarımız.
Biraq, bunda puqaralarǵa tańlaw imkániyatın beretuǵın jeke sektor rawajlandırılıwı kerek. Sonda ǵana sociallıq ádillikti támiyinlegen bolamız.
Konstituciyamızdıń 67-statyasında monopoliyalıq iskerlik, nızam menen tártipke salınıwı hám shekleniwi ayrıqsha belgilep qoyılǵanlıǵı, tosınnan emes álbette.
Sebebi, ekonomika tek ǵana, erkin báseki ortalıǵında ǵana rawajlanadı.
Biz bajıxana hám salıq jeńilliklerin jetilistiriw hámde jeńilliklerdi anıq tarawlarǵa beriw táreptarımız.
Buyırtpashı hám jetkerip beriwshi arasında dúziletuǵın shártnamanı, shın mánistegi huqıqıy quralǵa aylandıramız hám bul processke hákimiyattıń aralasıwına shek qoyamız.
Hár qanday tartıslar sud qararı menen sheshim tabıwına ústinlik beremiz.
Biz ónim sapasın qatań mámleket qadaǵalawına alamız, anıq standartlardı jetilistirip, sapasız ónim islep shıǵarıw hámde bahalardı jasalma ráwishte kóteriwge qaratılǵan háreketler ushın keskin jaza sharaların qollaymız.
Úy-jay kommunal xızmet kórsetiw tarawındaǵı basqarıw kampaniyaları jumısın jetilistiremiz.
Awıl xojalıǵı islep shıǵarıwın ilimiy tiykarda shólkemlestiriw, ilim hám ámeliyattıń óz-ara baylanısın támiyinlew, jaqın keleshekte Ózbekstannıń agrar tarawdaǵı úlken imkániyatların júzege shıǵarıwda, awıl ekonomikasın innovaciyalıq rawajlandırıwda, kámbaǵallıq mashqalaların sheshiwde, unamlı nátiyjeler beredi dep esaplaymız.
Búgingi kúnde awıl-xojalıǵı tarawında hawa-rayınıń keskin ózgeriwi, suw jetispewshiligi, jerlerdiń shorlanıwı sıyaqlı mashqalalar artıp barmaqta.
Bul óz náwbetinde awıl xojalıǵında xızmet alıp barıp atırǵan isbilermenler hámde fizikalıq shaxslardıń úlken mashqalalarınan birine aylanbaqta.
Sol sebepli biz awıl xojalıǵında mámleket tárepinen qollap-quwatlaw kólemin keńeytiw hám qamsızlandırıwdıń jańa mexanizmlerin ámelge asırıw táreptarımız.
Bul baǵdarda awıl xojalıǵında qamsızlandırıw sistemasınıń huqıqıy tiykarların jetilistiriw, atap aytqanda «Awıl xojalıǵı táwekelshiliklerin qamsızlandırıw haqqında”ǵı nızamdı qabıl etiwdi usınıs etemiz.
Isbilermenlerge kredit beriwde payız stavkaları kommerciya stavkasında, yaǵnıy jeńilletilgen bolmasa, olardı máqsetsiz isletilgen dep juwapkershilikke tartıw ámeliyatına shek qoyıw ilájların kóremiz.
Biz sanaattı rawajlandırıw táreptarımız!
Sanaat elektr energiyasız bolmaydı. Bunıń ushın tek ǵana atom energetikası emes, al alternativ energiya dereklerinen keńirek paydalanıw ilájların kóremiz.
Partiyamız kóp jıllardan berli, alternativ energiya derekleri hám resurs únemlewshi texnologiyalardan paydalanıwdı alǵa súrip kelmekte.
Bizińshe, bul process xoshametleniwi, zárur jaǵdaylarda alternativ energiya derekleri xalıqtıń kem támiyinlengen qatlamına mámleket esabınan jeńilletilgen túrde beriliwi lazım.
Biz sanaatta islep shıǵarıwdıń hám ulıwma milliy ekonomikanıń qan tamırı esaplanǵan, jol infrastrukturasın jaqsılawǵa, bar bolǵan jollardı ońlawǵa baslı itibardı qaratamız.
Jol qurılısı tarawında orınlanıp atırǵan jumıslardıń sapası ústinen, jámiyetshilik qadaǵalawın kúsheytemiz.
Bul tarawda ilimiy izertlewlerimiz jetiskenliklerinen keń paydalanıw, ilimpazlarımızdı xoshametlew zárur.
Biz ekonomikanı insan máplerin esapqa alǵan halda modernizaciya etiw boyınsha kompleksli ilájlar kóremiz.
Atap aytqanda “Sanlı ekonomikada xalıq bántligin támiyinlew-2030” baǵdarlamasın islep shıǵıwdı usınıs etemiz.
Mámlekettiń sanaat potencialın asırıw hám aymaqlardı turaqlı rawajlandırıwda kishi sanaat zonaları, ekonomika hám sanaat klasterleriniń áhmiyetliligin inabatqa alıp, biz usı tarawdıń shólkemlestiriw-huqıqıy tiykarların jánede bekkemlewge háreket etemiz.
Bul baǵdarda, ásirese, “Kishi sanaat zonaları haqqında” nızam qabıl etiw ayrıqsha áhmiyetli esaplanadı.
Biz ádalatlı hám nátiyjeli salıq hámde byudjet siyasatın ámelge asırıw táreptarımız.
Sonday-aq, sociallıq teńlik ornatıw máqsetinde fizikalıq shaxslar dáramatlarına progressiv salıqlardı engiziw táreptarımız.
Biz mámleket byudjeti dáramatları hám qárejetleriniń áshkaralıǵın támiyinlew, bunda barlıq processlerdi sanlastırıw boyınsha zárur is-ilájlardı ámelge asıramız.
III. ILIM, INNOVACIYaLAR HÁM BILIMLENDIRIW TARAWÍNÍŃ TURAQLÍ ILGERILEWI – RAWAJLANÍWÍMÍZ KEPILI
Biz ilim hám innovaciyalardı rawajlandırıw arqalı
ilim –bilimlendiriw – islep shıǵarıw sistemalarınıń óz ara baylanısın támiyinleymiz.
Ádalatlı jámiyet hám huqıqıy mámleket qurıwda bilimlendiriw, ilim hám innovaciyanıń áhmiyetin asırıw ilájların kóremiz.
Biz tek ǵana ilimpazlardı emes, al oylap tabıw hám oylap tabıwshılardıda qollap-quwatlaymız, olarǵa zárúr sharayatlar jaratamız.
Sonday-aq, intellektual múlk obektlerin qorǵaw, avtorlıq huqıqlarınıń buzılıw jaǵdaylarına baylanıslı mámleket hám jámiyetshilik qadaǵalawın kúsheytiw, ekonomikanıń haqıyqıy lokomotivi bolǵan injener, texnolog, agronom-mexanizator sıyaqlı qánigelerdiń sanın kóbeytiw hám mamanlıǵın asırıw hámde qayta tayarlaw ilájların kóremiz.
Mámleketimizde ilimiy izertlewlerden alınǵan unamlı nátiyjelerdi, medicina hám den-sawlıqtı saqlaw, awıl xojalıǵı, azıq-awqat qáwipsizligi hám biotexnologiyalar, gidrologiya hám suw mashqalaları, energetika, alternativ energiya derekleri hám resurs únemlewshi texnologiyalar, ekologiya hám átirap-aymaq qorǵalıwı sıyaqlı tarawlarǵa engiziw jumısların, izbe-iz alıp barıw arqalı mámlekettiń ekonomikalıq qúdiretin jánede bekkemleymiz.
Ókinishlisi, ekonomikanıń real sektorında ilimiy hám innovaciyalıq jumıslardı kommerciyalastırıw dárejesi, ilim-pán, bilimlendiriw hám sanaat ortasındaǵı birge-islesiw baylanısları, salıstırmalı alǵanda tómen bolıp qalmaqta.
Sol sebepli, biz mámleketimizde innovaciyalıq rawajlanıwdı jedellestiriw, ekonomikanıń barlıq tarmaqlarında innovaciyalar hám texnologiyalardı keń en jaydırıw, insan kapitalın, ilim-pán hám innovaciya tarawların rawajlandırıw jolınan baramız.
Házirgi kunde rawajlanǵan mámleket statusına jetisiw ushın xalıqtıń bilim dárejesin asırıw hám dúnyaqarasın talap dárejesinde qáliplestiriw ayrıqsha áhmiyetke iye.
Sonlıqtan, bilimlendiriwge investiciya kiritiw – xalıq abadanlıǵı, mámlekettiń básekilesligin támiyinlewdiń áhmiyetli negizi esaplanadı.
Balalardıń mektepke shekemgi shólkemlerge qamtılıwın keńeytiw arqalı, sol shólkemlerdegi bar bolǵan náwbetlerdi kemeytiw ilájların kóriw lazım dep esaplaymız.
Balalar-baqshalarında jámiyetshilik qadaǵalawın kúsheytiwimiz zárúr.
Ásirese, mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriwi mámleket keleshegi ushın sheshiwshi áhmiyetke iyeliginen kelip shıǵıp, barlıq baqsha hám mekteplerge xızmetkerlerdi jumısqa alıwdı ashıq, aydın tańlaw tiykarında shólkemlestiriwdi jolǵa qoyamız.
Jańa redakciyadaǵı Konstituciyamızdıń 52-statyasında mámleket oqıtıwshılardıń ar-namısı hám qádir-qımbatın qorǵaw, olardıń sociallıq hám materiallıq tárepten abadanlıǵı, kásiplik tárepten ósiwine ǵamqorlıq qılıwı haqqındaǵı norma óz sáwleleniwin taptı.
Biz ushın oqıtıwshınıń abıray-itibarı – bul áwele millettiń, pútkil xalıqtıń abıray-itibarı.
Sonlıqtan biz pedagog xızmetkerlerdiń abırayın asırıw hám joqarı statusın belgilew arqalı, olardıń jámiyet turmısındaǵı rolin asırıwǵa qaratılǵan is-ilájlardı ámelge asıramız.
Usı máqsette oqıtıwshınıń statusına baylanıslı nızamnıń tezirek qabıl etiliwin baslı másele sıpatında qaraymız.
Bilimlendiriw tarawında aldıńǵı mámleketler tájiriybesi hám milliy qádiriyatlarımızǵa súyengen halda, mekteplerde bilim beriwdiń ámeldegi standartların jetilistiremiz.
Biz mektep bilimlendiriwin xalıqaralıq bilimlendiriw baǵdarlamaları tiykarında izbe-iz reformalaw táreptarımız.
Jámiyettegi sociallıq dárejesine qaramastan, hár bir insanǵa joqarı maǵlıwmat alıw imkániyatın keńeytiw ilájların kóremiz.
Oraydan alıs awıllarda jasap, ayrıqsha bahalarǵa oqıǵan, ata-ana qaramaǵısız qalǵan, kem támiyinlengen, talantlı jaslardıń mámleket esabınan joqarı bilim alıwın kepilleymiz.
Sonday-aq, 2025 -jıldan baslap bakalavriatqa kiriw ushın, inglis tilin biliw boyınsha milliy yaki xalıqaralıq sertifikatqa iye bolıw tártibin engiziw ilájların kóremiz.
Usı arqali studentlerde jáhán bilimlendiriwi hám ilimine hesh qanday tosqınlıqlarsız qosılıw imkániyatı jaratıladı.
Joqarı mamanlıqtaǵı ilimiy kadrlar tayarlaw máqsetinde doktoranturanı reformalaymız, doktoranturada ilimiy-izertlew metodları, ilimiy maqala jazıw boyınsha kurslardı kiritemiz, dissertaciya jumısın qorǵawda, abıraylı ilimiy bazalarda, ilimiy izertlewler nátiyjelerin basıp shıǵarıw talabın engizemiz.
IV. XALÍQTÍŃ SALAMATLÍǴÍ ÚLKEN BAYLÍQ, JÁMIYET TURAQLÍ RAWAJLANÍWÍNÍŃ GIREWI
Biz xalıqqa kepillengen medicinalıq xızmet kórsetiw, zamanagóy texnologiya hám emlew usılların keń engiziwdi dawam ettiriw táreptarımız.
Dúnyanıń eń aldıńǵı den-sawlıqtı saqlaw sistemaları (Tayvan, Qubla Koreya, Yaponiya, Franciya, Daniya, Izrail, Germaniya hám basqalar) tájiriybesinen kelip shıǵıp, medicina tarawın jánede reformalaymız.
Atap aytqanda, “aqıllı medicina” sistemasın qáliplestiriwdiń huqıqıy tiykarların islep shıǵıp, medicina tarawına zamanagóy málimleme-kommunikaciya texnologiyaların, keń en jaydırıw táreptarımız.
Sonıń menen birge den-sawlıqtı saqlaw sistemasın sociallıq mámleket principine muwapıqlastırǵan halda, “Ózbekstan Respublikasınıń Den-sawlıqtı saqlaw kodeksi” joybarın jánede jetilistiriw, onda den-sawlıqtı saqlaw tarawında insan huqıqlarına ámel etiw, xalıqtıń barlıq qatlamlarınıń medicinalıq xızmetten minnetdar bolıwın támiyinlew, máselelerine ayrıqsha itibar qaratıw lazım dep esaplaymız.
Ásirese, mámleketlik emes medicina shólkemlerin, kommerciyalıq shólkemnen, kommerciyalıq emes shólkemge ótkeriw boyınsha ámeliy ilájlar kóremiz.
Medicinanıń dáramat tabıw deregine aylanbawı táreptarımız. Biz medicina xızmetkerleriniń statusın nızam menen belgileymiz, olardıń sociallıq qorǵalıwın kúsheytiw hám olarǵa turli kúsh isletiwlerdiń aldın alıw máqsetinde nızamshılıǵımızdı jetilistiremiz.
Medicina tarawında mamanlıq asırıwdıń oraylasqan sistemasın qayta kórip shıǵıwdı, mamanlıq asırıwdı qánigelesken oraylarda hám wálayatlarda shólkemlestiriwdi usınıs etemiz.
Sonday-aq, reproduktiv salamatlıq máselesi, onkologiya, sil, qand kesellikleriniń aldın-alıw, olardı mámleket esabınan emlew ayrıqsha dıqqat-itibarımızda boladı.
Biz analıq hám balalıqtı qorǵawǵa ayrıqsha itibar qaratamız.
Analar hám balalar óliminiń, balalardıń nuqsanlı tuwılıwınıń aldın-alıw, baǵdarındaǵı jumıslardı jetilistiremiz.
Biz, xalıqtıń keń qatlamı, ásirese, jaslar arasında salamat turmıs tárizin jánede ǵalabalastırıwǵa, dene-tárbiya hám sporttı rawajlandırıwǵa, birinshi náwbettegi wazıypa sıpatında itibar qaratamız.
Bunda hár bir puqaralar jıyını aymaǵında, sport penen shuǵıllanıw ushın zárur sharayatlar jaratıw, ayrıqsha áhmiyetke iye esaplanadı.
Mámleket esabınan kórsetiletuǵın medicinalıq xızmetler hám dári-darmaq quralları dizimin jetilistiriw, sociallıq dárixanalardı rawajlandırıw, awır keselliklerdi mámleket esabınan emlewdi keńeytiwdi qollap-quwatlaymız.
Farmacevtika hám medicina xızmetkerleri arasındaǵı jasırın kelisimler izinen nawqaslarǵa, hádden zıyat dáriler satıp alıwǵa úndew háreketleri, joqarılap atırǵanı bárshemizdi táshwishke salmaqta.
Ashınarlısı, Ózbekstan antibiotiklerdi paydalanıw boyınsha jáhánde jetekshi orınlarǵa shıǵıp ketti.
Medicina mákemelerindegi kóplegen jumıslar, ashıqtan-ashıq farmacevtika shólkemleri tárepinen qáwenderlik etiledi.
Bularǵa shek qoyıw waqtı keldi. Millet salamatlıǵı hám genofondı usı máselelerge baylanıslı.
Medicina tarawındaǵı bunday múnásibetler tuwrıdan-tuwrı korrupciya sıpatında bahalanıwı lazım.
Medicina xızmetkerleri hám farmacevtler ortasındaǵı nızamsız baylanıs tolıq shekleniwi kerek, bunday baylanıslar hám sawǵalar ushın jaza tayın bolıwı, jańa dáriler hám emlew metodları tek ǵana ministrlik tárepinen túsindiriliwi lazım.
Ulıwma medicina tarawındaǵı mámleket satıp alıwları boyınsha, óz aldına tártip belgilew táreptarımız.
Sol nárseni islewimiz kerek, dárilerdiń birden-bir elektron bazasın jánede jetilistiriw arqalı, dári-dármaqlardıń nızamsız aylanısına, farmacevtika hám medicina xızmetkerleri ortasındaǵı jasırın kelisimlerge hámde dáriler bahasınıń tiykarsız asırılıwına, shek qoysa boladı dep esaplaymız.
Biziń den-sawlıqtı saqlaw tarawındaǵı, áhmiyetli máqsetlerimizden jáne biri, awıllıq jerlerde hám bilimlendiriw sistemasında medicinalıq xızmetti sapa jaǵınan jańa basqıshqa kóteriw.
V. PUQARALÍQ JÁMIYETI – DEMOKRATIYALÍQ RAWAJLANÍW TIYKARÍ
Ózbekstanda sociallıq turaqlılıqtı támiyinlew wazıypası mámleket, hákimiyat, biznes hám puqaralıq jámiyeti institutları – jámiyetlik birlespeleri, siyasiy partiyalar, ǴXQ, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımları is-háreketlerin muwapıqlastırıwdı talap etedi.
Biz sociallıq rawajlanıw baǵdarlamaların keń jámiyetshilik qatnasında ekspertizadan ótkeriw, birinshi náwbette rayon hám qalalar kesiminde, jámiyetshilik qadaǵalawın kúsheytiw boyınsha is-ilájlardı ámelge asırıw táreptarımız.
Sonıń menen birge biz, sociallıq áhmiyetke iye puqaralıq baslamaların qollap-quwatlaymız, mámleketlik emes, kommerciyalıq emes shólkemler jumısları ushın jánede qolay shárayatlar jaratıw hámde qáwenderlik xızmetin kúsheytiw táreptarımız.
Mámleketlik emes, kommerciyalıq emes shólkemleriniń den-sawlıqtı saqlaw, bilimlendiriw, átirap-aymaqtı qorǵaw tarawlarında, mashqalalardı sheshiwde belsene qatnasıwı, biziń mudamı dıqqat-itibarımız orayında boladı.
Puqaralık jámiyetin rawajlandırıw, xalıqtıń ruwxıy jaqtan ósiwi hám materiallıq abadanlıǵınıń artıwı ushın, biz ózin-ózi basqarıw organları sistemasınıń, atap aytqanda máhállelerdiń rawajlanıwı táreptarımız.
Biz mámleket hákimiyatınıń bir qatar wákilliklerin máhállege ótkeriw táreptarımız.
Bul baǵdarda máhálle sistemasınıń huqıqıy tiykarların jánede jetilistiremiz.
ǴXQ ǵárezsizligi hám erkinligi, jurnalisttiń erkin jumıs júrgiziwi ushın, zárúr sharayatlardı jánede keńeytiw, áhmiyetli wazıypalarımızdan biri.
Alıp barılıp atırǵan sociallıq-siyasiy, ekonomikalıq reformalardıń ashıq hám aydınlıǵın támiyinlewde ǴXQnıń belsendiligin asırıw, mámleket hákimiyatı hám basqarıwı uyımları jumısları ústinen jámiyetshilik qadaǵalawın, hákimiyat hám jámiyetshiliktiń turaqlı baylanısın támiyinlewde onıń rolin kúsheytiw, material-texnikalıq bazasın jańalaw, onı texnologiyalıq modernizaciya etiw, jurnalist kásibi abırayın asırıw, taraw xızmetkerleriniń miynetin materiallıq hám ruwxıy xoshametlew máseleleri, turaqlı dıqqat-itibarımız orayında boladı.
Málim bolǵanınday, Konstituciyada Ózbekstan dúnyalıq mámleket dep jariyalandı.
Biz usı konstituciyalıq principti ámelde tolıq júzege shıǵarıw jolınan baramız.
Atap ótiw orınlı, áyyemgi hám saqawatlı diyarımızda, kóp ásirler dawamında túrli millet hám elatlar, mádeniyat hám din wákilleri tınısh-tatıw jasap kelmekte.
Ǵárezsizlik jıllarında mámleketimizde barlıq puqaralardıń mádeniy hám diniy ózine tánligin támiyinlewge, túrli mádeniyatlar hámde tillerdi saqlaw hám rawajlandırıwǵa qaratılǵan áhmiyetli nızam hújjetleri qabıl etildi.
Milletleraralıq tatıwlıq hám diniy keńpeyillik qatnasıqların saqlawǵa, imkán beretuǵın ózine say model jaratıldı.
Biz bunnan keyinde Milletleraralıq tatıwlıq hám diniy keńpeyillikti bekkemlew máselelerine úlken itibar qaratamız.
Máqsetimiz – mámleketimizde ásirler dawamında bir adamnıń balasınday bolıp, bir jaǵadan bas shıǵarıp, jasap kelgen turli millet hám elatlardıń ózgesheliklerin taza saqlaǵan halda rawajlandırıwdan ibarat.
Sebebi, tınıshlıq hám turaqlılıqtı bekkemlew, siyasiy, social-ekonomikalıq hám gumanitar tarawlardaǵı ózgerislerdiń turaqlı rawajlanıwı hám nátiyjeli ámelge asırılıwı, xalıq aralıq maydanda, mámleketimiz abırayı joqarılawınıń áhmiyetli negizi esaplanadı.
Ózbekstan Respublikası Konstituciyasında, puqaralıq jámiyeti institutlarına baǵıshlanǵan ózi aldına baptıń kiritilgenligi orınlı boldı.
Sonıń menen birge, ámeldegi nızamshılıǵımızda puqaralıq jámiyeti institutları iskerligin tártipke salıwshı, nızam hujjetleri jıynaqsız túrde bolǵanlıǵı sebepli, ámeldegi normalardı jańa konstituciyalıq qaǵıydalar tiykarında jetilistiriw, puqaralıq jámiyeti institutları jumısınıń kepilliklerin jánede kúsheytiw, áhmiyetli wazıypalarımızdan biri.
Usı kóz qarastan, puqaralıq jámiyeti institutları tarawındaǵı qatnasıqlardı tártipke salıwshı, nızam hújjetlerin jetilistiriw, puqaralıq jámiyeti institutları jumısı kepilliklerin jánede bekkemlew, olardı mámleket tárepinen qollap-quwatlaw, mámleket hám puqaralıq jámiyeti institutları arasında óz ara máplerdi esapqa alǵan halda birge islesiwdi rawajlandırıwdıń huqıqıy mexanizmlerin jetilistiriw, máselelerine ayrıqsha itibar qaratamız.
VI. EKOLOGIYA - ÁTIRAPÍMÍZDAǴÍ ÁLEMDI QORǴAYMÍZ!
Ekologiyalıq mashqalalardı sheshiwde biz óz háreketlerimizdi birinshi náwbette, usı mashqalalardıń ekonomikalıq táreplerine qaratamız. Barlıq ekologiyalıq mashqalalardı hám onıń menen baylanıslı puqaralar salamatlıǵın qorǵaw máselelerin tek ǵana, mámleket byudjetine júklew tuwrı kelmeydi.
Biz “Ekologiyanı pataslawshı - kompensaciya tólewi lazım” degen princip táreptarımız.
Biz usınday ilájlardı ámelge asırıwda, puqaralıq jámiyeti institutları, ásirese, ekologiyalıq jámiyetlik birlespeleri menen tek ǵana ulıwma milliy kólemde emes, al belgili aymak sharayatlarında, átirap-aymaq pataslanıwı, xalıqtıń salamatlıǵın qorǵaw menen baylanıslı nızamshılıqtaǵı kemshiliklerdi anıqlaw hám olardı sheshiw boyınsha, jakınnan birge islesiwdi jolǵa qoyamız.
Biz daraqlardıń nızamsız kesiliwine qarsı ayawsız gúres alıp baramız. Qalalarımızdaǵı barlıq qurılıslar ámeldegi nızamshılıkqa muwapıq halda alıp barılıwı boyınsha qosımsha ilájlar kóriw zárúr.
Bunda Konstituciyamizdıń 49-statyasına kirgizilgen qala qurılısı hújjetleriniń joybarları, nızamda belgilengen tártipte jámiyetshilik talqılawınan ótkeriliwi lazımlıgı haqkındaǵı normanı turmısımızǵa tolıq engizemiz.
Mámleketimizde 21 million gektardan zıyat jaylaw jerleri bar bolıp, olar sharwashılıq, jipekshilik, pal hárreshilik sıyaqlı kóplegen tarmaqlar ushın áhmiyetli derek esaplanadı.
Sol sebepli biz jaylaw jerlerinen ónimli paydalanıw ilájların kóremiz. Bunıń ushın birinshi náwbette, jańa redakciyadaǵı “Jaylawlar haqqında”ǵı nızam joybarın islep shıǵıwdı usınıs etemiz.
Bizińshe bul arqalı kóplegen ekonomikalıq joybarlarǵa keń jol ashıladı. Ózbekstanda “Qızıl kitap”qa kirgizilgen haywanlardı asıraw, bunnan keyinde baslı wazıypamız bolıp qaladı.
Ózbekstan flora hám fauna dúnyasına júdá bay mámleket, ósimlik hám jániwarlardıń bir qatar túrleri áste-aqırın joǵalıp barmaqta, sol sebepli biz tábiyattı qorǵaw tarawında, ámelge asırılıp atırǵan jumıslarǵa ayrıqsha itibar qaratamız.
Bul baǵdarda ásirese, qorǵalatuǵın tábiyǵıy aymaqlar tarawında mámleket basqarıwı sistemasın jetilistiriwdi, áhmiyetli wazıypa dep bilemiz.
Shatqal biosfera, Zamin, Surxan, Nurata hám Qızılqum mámleketlik qorıqxanaları, sonday-aq, Tómengi Ámiwdárya mámleketlik biosfera rezervatınıń material-texnikalıq bazasın jánede jaqsılaymız.
Sol sebepli, biz usı tarawdaǵı mámleket siyasatınıń tiykarǵı jónelislerin belgilep beriwshi, jabayı haywanlar jaǵdayın nátiyjeli monitoring etiw imkánın beriwshi, ańshılar hám ańshılıq xojalıqlarınıń huqıq hám minnetlemelerin tolıq sáwlelendiriwshi, nızam hújjetleri qabıl etiliwin áhmiyetli wazıypa dep bilemiz.
VII. HAYAL – MUQÁDDES, ShAŃARAQ – JÁMIYET TIYKARÍ
Hayal-qızlarımızdıń shańaraqta tutqan ornı oǵada teńsiz.
Sebebi, dana hám aqıllı hayallar óz mehri menen shańaraqtaǵı unamlı ortalıqtı, qala berse jámiyettegi teń salmaqlılıqtı saqlap turadı.
Ádálatlı jámiyet hám huqıqıy mámleket qurıw processinde hayal-qızlar hám erlerdiń teń huqıqlıǵın támiyinlew, hayal-qızlardıń sociallıq-siyasiy belsendiligin arttırıw, olardıń túrli taraw hám salalarda, óz qábilet hám imkániyatların júzege shıǵarıwı ushın sharayatlar jaratıw, olardıń huqıq hám nızamlı máplerin sózsiz támiyinlew, analıq, atalıq hám balalıqtı hár tárepleme qollap-quwatlawǵa baylanıslı nızam hújjetlerin islep shıǵıw hám jetilistiriw, jumıslarımızdıń baslı jónelisi esaplanadı.
Hayal-qızlardıń bántligin támiyinlew, miynet sharayatların jaqsılaw, ásirese, awıllıq orınlardaǵı hayal-qızlardı shańaraqlıq hám jeke isbilermenlikke, ónermentshilikke keń tartıwǵa óz aldına itibar qaratamız.
Biz hayal-qızlar belsendiligi hám rolin asırıwda turaqlı jumıs alıp barıp, barlıq buwındaǵı mámleket hákimiyatı hám basqarıw uyımlarında hayal-qızlar wákillerin kóbeytemiz.
Hayal-qızlarǵa qaratılǵan shańaraqlıq kúsh isletiwlerge qarsı qabıl etilgen nızamlardıń sózsiz orınlanıwın támiyinleymiz. Bul baǵdarda óz aldına baǵdarlamalar islep shıǵamız hám ámelge asıramız.
Konstituciyamızda shańaraq institutına ayrıqsha itibar qaratılǵan. Atap aytqanda, shańaraq jámiyettiń tiykarǵı buwını hámde jámiyet hám mámleket qorǵawında ekenligi, mámleket shańaraqtıń tolıq rawajlanıwı ushın sociallıq, ekonomikalıq, huqıqıy hám basqa sharayatlar jaratıwı, analıq, atalıq hám balalıq mámleket tárepinen qorǵalıwı, Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti shańaraqtı qollap-quwatlaw, bekkemlew hám qorǵaw, dástúrge aylanǵan shańaraqlıq qádiriyatlardı saqlaw boyınsha ilájlar kóriwi óz aldına belgilendi.
Biz usınday turmıslıq konstituciyalıq normalardan kelip shıǵıp, “Analıq, atalıq hám balalıqtıń mámleket tárepinen qorǵalıwı haqqında”ǵı nızamdı qabıl etiw baslamasın ilgeri súremiz.
Bul óz náwbetinde, shańaraq institutın bekkemlewdi jańa konstituciyalıq normalar tiykarında, qayta kórip shıǵıwdı hámde jetilistiriwdi talap etpekte.
Biz shańaraqlarda teń huqıqlı hám ádil múnásibetti, ruwxıy ádep-ikramlıq ortalıqtı bekkemlew hám salamatlastırıwdıń nátiyjeli mexanizmlerin jaratıwǵa, tiykarǵı itibarımızdı qaratamız.
Eń áwele, shańaraqlar ajırasıwınıń aldın alıw ilájların kóremiz. Shańaraq institutın bekkemlew boyınsha, milliy indekslerdi islep shıǵamız.
Reproduktiv salamatlıq hám demografiyalıq rawajlanıwdı turaqlı támiyinlew máqsetinde “Salamat shańaraq – salamat jámiyet - 2030” baǵdarlamasın islep shıǵamız hám ámelge asıramız.
VIII. JOQARÍ MÁNAWIYaTLÍ JÁMIYET QURAMÍZ
Hár qanday jámiyet bekkem ruwxıy tiykarlarǵa iye bolǵanda ǵana, rawajlanıwlarǵa erise aladı.
Ádalat hám ruwxıylıq óz-ara baylanısqan, egiz túsinikler esaplanadı. Ruwxıylıq bolmaǵan jerde ádalatta bolmaydı.
Huqıqıy mádeniyattı mánawiyattıń tiykarı dep bilemiz, sol sebepli, jámiyette huqıqıy sana hám huqıqıy mádeniyattı joqarılatıw máqsetinde, Konstituciyanı baqshadan baslap, jaslar sanasına sińdiriw sistemasın engizemiz.
Ruwxıy tárbiyanıń ústinligin támiyinlew ushın, mámleket barlıq mádeniy, tariyxıy esteliklerdi hám tábiyat esteliklerin dizimnen ótkeriwi hám saqlawı, olarǵa qárejet ajıratıwı shárt dep esaplaymız.
Biz Ózbekstanda ádalatlı jámiyet hám mámleket dúziw processleri, dóretiwshi xalqımız awızbirshiligin bekkemlew, jaslardı ana watanǵa sadıqlıq ruwxında tárbiyalaw, olarda baslamashılıq, pidáyılıq, ádep-ikramlıq pazıyletlerdi qáliplestiriw, xalqımızdıń, jaslarımızdıń ruwxıy dúnyasın buzıwǵa qaratılǵan túrli kúshler, mánawiy qáwipler, málimleme hújimleriniń, aldın alıwdıń nızamlı tiykarların jaratıwdı, ózimizdiń baslı máqsetimiz dep bilemiz.
IX. TÍNÍShLÍQ SÚYIWShI, ÁDALATLÍ HÁM PROGRESSIV SÍRTQÍ SIYASAT TÁREPTARÍMÍZ
Konstituciyamizdıń 18-statyasında Ózbekstan Respublikası sırt mámleketler hám xalıqaralıq shólkemler menen eki hám kóp tárepleme qatnasıqlardı, hár tárepleme rawajlandırıwǵa qaratılǵan sırtqı siyasattı ámelge asırıwı belgilendi.
Biz usı progressiv normadan kelip shıǵıp, Ózbekstannıń dúnya keń jámiyetshiligine integraciyasın jánede tereńlestiriw, uzaq hám jaqın sırt mámleketler menen eki tárepleme óz ara máplerdi esapqa alǵan halda baylanıslardı bekkemlew, xalıq aralıq shólkemler iskerliginde qatnasın jánede keńeytiwdi áhmiyetli wazıypa dep bilemiz.
Ásirese, Oraylıq Aziyanı ámelde turaqlı, hár tárepleme rawajlanǵan hám jaqsı qońsıshılıq baylanısları jolǵa qoyılǵan dinamikalıq – regionǵa aylandırıw, qońsı mámleketler menen sawda ekonomikalıq, transport-kommunikaciyalıq, mádeniy-gumanitarlıq, ilimiy-texnikalıq tarawlarda, baylanıslardı jánede tereńlestiriw boyınsha jumıslardı dawam ettiremiz.
Haqıyqatın aytqanda Oraylıq Aziya regionı keyingi jıllarda da, Ózbekstannıń sırtqı siyasiy iskerliginiń tiykarǵı áhmiyetli jónelisi bolıp qaladı.
Sebebi, mámleketimizdiń táǵdiri, regiondaǵı qońsı mámleketler táǵdiri menen tikkeley baylanısqan.
Biz mámleketimizdiń tiykarǵı milliy máplerinen kelip shıǵıp, jaqın hám alıs sırt mámleketleri menen óz-ara máplerdi esapqa alǵan halda baylanısların jánede bekkemlewdi, óz aldımızǵa máqset etip qoyǵanbız.
Ásirese, aldıńǵı rawajlanǵan mámleketler menen joqarı texnologiyalar, zamanagóy innovaciyalar, investiciyalar tarawında, birge islesiw ayrıqsha áhmiyetke iye dep esaplaymız.
Sonday-aq, BMSh tıń Turaqlı rawajlanıw baǵdarlaması sheńberindegi, sociallıq hám gumanitarlıq joybarlardı ámelge asırıwda, óz-ara máplerdi esapqa alıp, xalıq aralıq birge islesiwdi rawajlandırıwdı, áhmiyetli wazıypalarımızdan biri dep esaplaymız.
BMSh hám onıń qánigelesken institutları menen birge islesiwdi keńeytiw hám sociallıq tarawǵa baylanıslı baǵdarlamalardı birgelikte ámelge asırıwda, belsene qatnasıwdı qollap-quwatlaymız.
Biz mámleketimizdiń Jáhán sawda shólkemine aǵzalıǵın jedellestiriw jolınan baramız.
Sebebi, usı JSShne aǵza bolıw, milliy ekonomikamızda quramlıq ózgerislerdi tezlestiriw, onıń básekiligin asırıw, Shólkemge aǵza mámleketler menen turaqlı sawda qatnasıqların ornatıw imkániyatın beredi.
Bir sóz benen aytqanda, biz dúnyada júz berip atırǵan quramalı processler, jaqın hám uzaq regionlarda baqlanıp atırǵan qarama-qarsılıqlar hám soqlıǵısıwlardı tereń sezingen halda, elimizde tınıshlıq hám qáwipsizlikti támiyinlew baǵdarındaǵı jumıslardı, jánede jedellestiriw táreptarımız.
“Adolat” SDP talabanı óz aldına, joqarıda atap ótilgen, joqarı insanıylıq hám haq niyetli máqset hám wazıypalardı belgilep alǵan.
Olar ádalatlı jámiyet, huqıqıy mámleket qurıwda, sociallıq reformalardıń nátiyjeliligin támiyinlew, miynetkesh xalqımız ushın múnásip abadan turmıstı qurıw, mámleketimizde turaqlılıqqa hám sociallıq ádalat ústinligine erisiwge qaratılǵan.
Turmısta sociallıq ádillikti ornatıw, álbette, bir qansha faktorlarǵa baylanıslı. Saylawshılarımızdıń belsene qatnası hám kewil qálewi tiykarında, biz mámleketimizde keyingi 7 jıl dawamında, usı máqsetlerdi turmısqa engize alamız.
Isenim menen ayta alamız, partiyanıń bunday joqarı máqsetleri, saylawshılar tárepinen qollap-quwatlanadı!
Saylawda partiyamız kórsetken talaban qollap-quwatlansa, áziz watanlaslarımızdıń tınısh hám abadan turmısı, belgilengen wazıypalardı júzege shıǵarıw ushın, bar kúsh-ǵayratımızdı jumsaymız!
Ózbekstan – biziń ulıwma úyimiz. Solay eken, onıń hár bir puqarası erkinlik hám ádalatta, tınıshlıq hám abadanlıqta jasawǵa haqılı!
Ádalatlı jámiyet hám huqıqıy mámleketti birgelikte quramız!