Qonunlardagi kamchiliklar mutaxassislar yordamida bartaraf qilinadi

“Ishonch” gazetasining bugungi (24.01.2023) 11- sonida filologiya fanlari doktori Halim Saidovning “Qonundagi “tushunarsiz” modda. U qanday kiritilgan?” mavzusidagi tahliliy maqolasi ham jurnalist, ham parlament aʼzosi sifatida eʼtiborimni tortdi.

Maqola muallifi bugungi milliy jurnalistikamizga oid qonunchilikdagi ayrim kamchiliklarga to‘xtalib o‘tgani eʼtirofga loyiq.

Maqolada jurnalistik faoliyat olib borayotgan, surishtiruv o‘tkazayotgan jurnalist xodim faoliyatida ayrim anglashilmovchiliklarga sabab bo‘lishi mumkin bo‘lgan normalar haqida so‘z boradi. Muallif surishtiruv o‘tkazayotgan jurnalist hamda tekshiruv obyekti bo‘lmish mansabdor o‘rtasidagi “o‘zaro kelishuv” lar ehtimolini oshiradigan qoidalarga barham berish zarurligini taʼkidlaydi.

“Jurnalistik faoliyatni himoya qilish to‘g‘risida”gi qonunning 9-moddasida jurnalistning tekshiruv o‘tkazishi va qo‘lga kiritgan natijalarni mansabdor shaxsga ixtiyoriy tarzda topshirishi ham mumkinligini nazarda tutuvchi norma tashkilot rahbarining javobgarlikdan qutulib ketishiga sabab bo‘lishi asosli tanqid qilinadi. Yaʼni muallif fikricha, ommaviy axborot vositalari faoliyatiga doir qonunlar ko‘p, lekin ana shunday holatlar uchun aniq, “tirqishlar”ni qonunchilikdan olib tashlash vaqti keldi.

Maqolada dolzarb masala o‘rtaga tashlangan. Darhaqiqat, OAV sohasida ko‘plab qonunlar bor, baʼzilari bir-birini takrorlaydi. Biroq bugun demokratik islohotlar jadal surʼatlarda amalga oshirilayotgan hamda internet jurnalistikasi rivojlanib, mediamaydonda yangi vaziyat yuzaga kelgan paytda qonunchilikdagi bo‘shliqlar ko‘zga tashlanib qoldi. Bundan ilgariroq Qonunchilik palatasi deputatlari tomonidan Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risidagi Kodeksga jurnalist faoliyatiga aralashish va to‘sqinlik qilganlik uchun javobgarlik belgilashni ko‘zda tutadigan tegishli moddalar kiritish taklifini qonun tashabbusi sifatida bergan edik.

Haqiqatdan ham, jurnalist surishtiruvi obyektiga o‘z faoliyati yuzasidan o‘tkazilgan yoki o‘tkazilishi ko‘zda tutilgan masalada “pana-pastqamlarda” , “tor doiralarda” ogohlantirib qo‘yilishi mexanizmi jurnalistning xolisligi va mustaqilligiga bolta uradi. Unda jurnalist surishtiruvidan maʼno-maqsad qolmaydi.

Oliy Majlis Qonunchilik palatasidagi Innovatsion rivojlanish, axborot siyosati va axborot texnologiyalari masalalalari qo‘mitasi deputatlari tomonidan axborot sohasida ilmiy-amaliy faoliyat yuritadigan mutaxassislarning asosli tavsiya va xulosalari inobatga olib kelingan, mutaxassislar bilan davra suhbatlari, jonli muloqotlar o‘tkazib turiladi. Umid qilamizki, Halim Saidovdek tajribali, mahoratli jurnalistlarimiz ham kelgusida o‘tkaziladigan uchrashuvlarning aziz mehmoni bo‘lishadi.

Shu o‘rinda aytish kerak, hozirda OAV faoliyatiga oid barcha qonunlar o‘rniga yagona O‘zbekiston Respublikasi Axborot kodeksini tasdiqlash haqida qonun loyihasi AOKA tomonidan tayyorlanib, project.gov.uz saytida jamoatchilik muhokamasiga qo‘yilgan. O‘ylaymizki, mutaxassislar, olimlar fikrlari bilan Kodeks mukammal shakl va mazmunda qabul qilinadi.

Axborot kodeksi loyihasi parlamentga kiritilishi bilan Halim Saidovdek jonkuyar, malakali mutaxassislar, olimlarimiz bilan sohaga oid qonunlarimizni takomillashtirishga, mavjud bo‘shliqlarni bartaraf qilishga erishamiz, deb o‘ylayman.

Gulbahor Saidg‘aniyeva,

Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati,

“Adolat” SDP fraksiyasi aʼzosi