“Tarbiya biz uchun yo hayot, yo mamot... masalasidir”

Taniqli maʼrifatparvar bobomiz Abdulla Avloniyning “Tarbiya biz uchun yo hayot — yo mamot, yo najot — yo halokat, yo saodat — yo falokat masalasidir” degan chuqur maʼnoli soʻzlari naqadar haqiqat ekanini yaxshi anglaymiz. Buyuk maʼrifatparvar bobomizning bu soʻzlari asrimiz boshida millatimiz uchun qanchalar muhim boʻlgan boʻlsa, hozirgi vaqtda ham shunchalik, balki undan ham koʻproq dolzarb ahamiyatga ega. Tarbiya masalalariga eʼtiborsiz qaralgan vaziyatda yuzaga keladigan koʻngilsizliklar ham, u keltirib chiqaradigan zararli oqibatlar ham barchamizga juda yaxshi maʼlum. Ammo bugun ushbu tarbiya ishini baʼzilar sal notoʻgʻri tushunishmayaptimi bilmadim, koʻpchilik ota-onalar farzandining taʼminotini qilib qoʻysa, qorni toʻq, usti but boʻlsa boʻldi deb oʻylashayotganga oʻxshaydi.

Albatta bugungi davr shiddatkor, vaqt oqar daryodek oqib bormoqda. Koʻpchilik ota-onalarning farzand tarbiyasi bilan shugʻullanishlari uchun ortiqcha vaqti ham yoʻq ekanligi achinarli holat. Vaholanki, tarbiya masalalari bilan ortiqcha vaqtda emas, har daqiqada shugʻullanish darkor. Olimlarning aniqlashicha, bir sutkada farzand tarbiyasi uchun faqatgina oʻn ikki daqiqagina vaqt ajratadigan ota-onalar bor ekan. Bu daqiqalar ham asosan dasturxon atrofida oʻtirganda, bola koʻchaga chiqayotganda, maktabga ketayotgandagi beriladigan kichik tanbehlarga sarf boʻlarkan, xolos.

Yoʻq, tarbiya bilan bunday shugʻullanilmaydi, uning uchun jon kuydirish shart. Zero, bugun ilm-fan va taʼlim izchil rivojlanib borayotgan bir davrda hech shak-shubhasiz tarbiya taʼlimning asosida turishi shartdir. Shuni unutmasligimiz kerakki, yurt kelajagi, vatanimiz taraqqiyoti va xalqimizning ertangi kuni qanday boʻlishi farzandlarimiz va yoshlarimizning bugun qanday taʼlim va tarbiya olishiga bogʻliqdir. Shu sababli har qaysi ota-ona har bir bola timsolida avvalo shaxsni koʻrishi zarur. Ana shu oddiy talabdan kelib chiqqan holda, unib-oʻsib kelayotgan yoshlarni mustaqil va keng fikrlash qobiliyatiga ega boʻlgan komil insonlar etib voyaga yetkazish – taʼlim-tarbiya sohasining asosiy maqsadi va vazifasi boʻlishi lozim. Buning uchun bizda shart-sharoitlar ham imkoniyatlar ham yetarli. Biz kelajak avlod oldidagi vazifamizni unutmasak boʻldi.

Bobur Ergashov,

Xalq deputatlari Samarqand shahar Kengashi deputati.