Yangiliklar 632
Xalqimiz shiddatli islohotlar samarasiga ishonadi
Yaqinda bo‘lib o‘tgan Prezident saylovi jarayonlariga guvoh bo‘lish istagida mamlakatimizga kelgan qator xorijlik kuzatuvchilar, olimlar o‘zbekistonliklarning hayotga, jamiyat rivojiga befarq emasligiga havas bilan qaradi.
Ayollarga bo‘lgan e’tibor, yoshlarga oid davlat siyosati, ochiqlik, bag‘rikenglik va jiddiy o‘zgarishlarni ko‘rib, ular haqida fikrlarini bayon etdi.
Pokistonlik kuzatuvchi Tazin Axtarning: “Sizlar betakror, havas qilsa arzigulik, buyuk tarixga ega yurtda yashayotgan baxtli insonlarsiz. Dunyo tamadduniga beqiyos hissa qo‘shgan ilmli ajdodlaringiz bilan faxrlanasiz. Tez o‘zgarib borayotgan bugungi zamonda siz — o‘zbeklarning nihoyatda katta vazifangiz bor. U ham bo‘lsa, ajdodlaringizga munosib yoshlarni tarbiyalash. Yurtingiz obro‘sini oshirish aynan ularning qo‘lida bo‘ladi. Boshqacha bo‘lishi mumkin emas” degan edi o‘z xulosalariga tayanib.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning lavozimga kirishish tantanali marosimiga bag‘ishlangan Oliy Majlis palatalari qo‘shma majlisidagi nutqida kelgusi yetti yilda amalga oshiriladigan maqsad va vazifalar, asosiy yo‘nalishlar belgilab berildi. Bu qutlug‘ yo‘lda birgalikda ko‘zlagan marraga yetishga to‘la ishonchimiz bor. Chunki biz o‘tgan yetti yilda misli ko‘rilmagan yutuqlarni qo‘lga kiritdik. Bunda 2022-2026 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning Taraqqiyot strategiyasi muhim dasturilamal bo‘lmoqda. Farovon hayot uchun islohotlarni amalga oshirishda yetarli tajriba to‘pladik. Prezidentimiz nutqida ta’kidlaganidek, bugun uchun hammamiz hamjihat bo‘lib harakat qilishimiz lozim. Biz “Prezidentimiz atrofida jipslashishimiz kerak” degan quruq so‘zlardan qochib, amalda o‘zimizni ishimiz bilan ko‘rsatish vaqtimiz keldi.
Xalqimiz — zakiy. Donoligi shundaki, odam qadr-qimmatini ko‘tarib, erkinligini ta’minlash, hayot darajasini yuksaltirish uchun tunu kun qayg‘urayotgan yetakchiga ergashadi. Prezident saylovida Shavkat Mirziyoyev eng ko‘p — 87 foizdan ko‘p ovozini olib, ishonchli g‘alaba qozondi.
Xalqaro kuzatuvchilar ham saylov demokratik tamoyillar asosida ochiq, shaffof va oshkora bo‘lib o‘tganini e’tirof etyapti. Shaxsiy kuzatuvlarimizga qaraganda, bundan besh yil oldin yurtdoshlarimiz Shavkat Mirziyoyevga katta umid bilan ovoz bergan bo‘lsa, bu gal umid o‘rnini qat’iy ishonch egalladi. Shavkat Mirziyoyev va’dalarining ustidan chiqqan rahbar, katta islohotchi sifatida tanildi. O‘z navbatida, yangi qiyofaga ega bo‘lgan yangi O‘zbekistonni dunyoga qayta tanitdi.
Boshqacha aytganda, o‘tgan juda qisqa davr ichida mamlakat ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy hayotida tub o‘zgarishlar yasay oldi.
Qaysi soha yoki qanday masala bo‘lmasin, inson manfaatlari ustuvorligi birlamchi o‘ringa ko‘tarildi. Binobarin, “Xalq davlat idoralariga emas, balki davlat idoralari xalqimizga xizmat qilishi kerak” degan tamoyil davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biriga aylandi.
Darhaqiqat, islohotlarning yangi bosqichida davlat xalqqa yaqinlashdi. Barcha bo‘g‘indagi hokimlar, vazirlik va idoralar, prokuratura, sud-huquq va ichki ishlar organlari rahbarlari, qo‘yingki, deputat va senatorlar bevosita joylarga chiqib, odamlarning hayotiy muammolarini o‘rgana boshladi. Ularning o‘z faoliyati bo‘yicha xalq oldida hisobdorlik mas’uliyati oshdi. Davlat idoralari, hokimiyat atrofini o‘rab turgan temir panjaralar olinib, tom ma’noda xalq uchun o‘z eshiklarini ochdi. Ilgari hatto xizmat ko‘rsatish muassasalari hisoblanmish banklar binosiga kirish ham oson bo‘lmagan. Ichki ishlar organi xodimlari yoningizda pasportingiz bo‘lmasa, ichkariga kiritmas edi. Naqd pul olish esa, bank mijozlari uchun chinakam baxtga aylangandi.
Ha, yaqin-yaqingacha bank tizimidagi eng og‘riqli masalalardan biri naqd pul taqchilligi edi. Aholining aksariyat qismi ish haqi, pensiya, nafaqa va stipendiyani plastik kartochkada olsa-da, uni naqdlashtirish tugul, ul-bul xarid qilishda moddiy tomondan zarar oqibatda ruhan ezilardi.
Sababi, ayrim do‘konlarda terminal ishlamayotgani bahona qilinsa, boshqasida ochiqchasiga narx ustiga 20 foizgacha ustama qo‘yilardi. Bu hol pulimizni o‘n, yigirma, hatto, o‘ttiz foiz ustama haqi bilan naqdlashtirib beruvchi “tadbirkorlar sinfi” paydo bo‘lishiga zamin yaratdi. O‘sha paytda kimdir buni inflyatsiyaga bog‘lasa, yana birov naqd pul ning bankdan tashqari aylanishi ortib ketgani bilan izohlardi.
Muammoning asl ildizi esa, Prezidentimizning 2017-yil 2-fevraldagi “Ish haqi, pensiya, nafaqa va stipendiyalarni to‘lash mexanizmini takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi qarorida aytilganidek, to‘lov terminallari va bank apparatlari tizimi yetarli darajada rivojlanmagan holda, to‘lovlar plastik kartochkalarga asossiz ravishda o‘tkazilganida edi. Ushbu hujjat qabul qilingach, bank-moliya tizimida xizmat ko‘rsatish sifatida haqiqatan yaxshi tomonga o‘zgardi. Barcha turdagi pensiyalar hech qanday cheklovlarsiz naqd pulda berila boshlandi. Eng asosiysi, aholi gavjum joylarda plastik kartochkadan mablag‘ yechib olish imkoni bo‘lgan bankomatlar o‘rnatila boshlandi. Bugun naqd pul muammosi yurtdoshlarimizning esidan chiqib ketgani rost. Endilikda “elektron hamyon”imizdagi mablag‘ni naqdlashtirish uchun bankka borish, uzundan-uzun navbatda turishga hojat yo‘q. Har qadamda bankomat bo‘lib, ular tunu kun ishlayapti.
Ayrim ekspertlar bashorat qilganidek, mazkur jarayon 5-10 yilgacha cho‘zilib ketmadi. Keyingi paytda “davlat — jamiyat – inson” tamoyili o‘zgarib, “Davlat — insonlar uchun” degan xalqchil g‘oya hayotimizda qaror topmoqda.
YASHIRISHGA HOJAT YO‘Q...
Mustaqil taraqqiyotimizning chorak asrlik davrida ijtimoiy sohalar, sog‘liqni saqlash, ta’lim-tarbiya, tabiiy gaz va elektr energiyasi, ichimlik suv ta’minoti, kommunal xizmat, yo‘l qurilishidagi kamchiliklar odamlarda haqli e’tirozlarni uyg‘otayotgandi. Axir, avtomobil yo‘llari abgor ahvolga kelib qolgan, chekka hududlarda aholidan elektr energiyasi va tabiiy gaz tarmoqlarini sutkalab uzib qo‘yish odatiy holga aylangan edi. Uy-joylar yetishmasligi xalqimizni qiynayotgan o‘tkir muammoga aylangan edi.
...Bir qo‘shnimiz ikki kelini, to‘rt nabirasi bilan bitta xonadonda siqilib qolgandi. O‘g‘illariga yordam bo‘lsin, deb pensiyadagi chol-kampir ishlar, kelinlar ham qarab turmasdi. Biroq olti kishining topganini orttirib, bitta xonadon olishga qurbi yetmagach, katta oila ijtimoiy muammo girdobiga tushib qoldi. Ana shunday murakkab sharoitda arzon uy-joylar qurish maqsadida 2017–2021-yillarga mo‘ljallangan alohida dastur qabul qilingani shu kabi minglab oilalarning joniga oro kirdi.
Agar bu dasturda besh yilda 1 136 ta ko‘p qavatli arzon uy-joylar, jumladan, qishloq joylarda yangi namunaviy loyihalar asosida 100 mingdan ortiq turar joy binolari barpo etilishi ko‘zda tutilganini inobatga olsak, o‘tgan davrda ming-minglab oilalar o‘z xonadoniga ega bo‘lganini tasavvur qilish qiyin emas.
Davlatimiz rahbari saylovoldi dasturida ta’kidlaganidek, keyingi yetti yilda yana 1 millionta kvartira quriladi. So‘nggi yillarda yurtimizda ipoteka dasturlari doirasida 140 mingdan ortiq uy-joylar barpo etildi. Bu raqam oldingi yillardagiga solishtirilsa, e’tibor qiling — 10 martadan ham ko‘proq. Hozirgi vaqtda O‘zbekistondagi har 100 ta oilaga 162 ta televizor, 107 ta xolodilnik, 287 ta mobil telefon, 49 ta yengil avtomobil to‘g‘ri keladi. Boshqacha aytganda, mamlakatimizdagi oilalarning qariyb yarmi o‘zining shaxsiy avtomobiliga ega.
Davlatimiz rahbarining tashabbusi bilan ishlab chiqilgan Yangi O‘zbekiston strategiyasi kelgusi besh yillikda kambag‘allikni qisqartirish, ehtiyojmand aholi ijtimoiy muhofazasini kuchaytirish, yurtimizda yashayotgan millati, tili va dinidan qat’i nazar, har bir vatandoshimizning huquq va erkinliklari, qonuniy manfaatlarini himoya etish, kafolatli daromad manbai, tibbiy xizmatlar va uy-joy, sifatli ta’lim bilan ta’minlash kabi ezgu maqsadlarga yo‘g‘rilgani bilan diqqatga sazovor. Shavkat Mirziyoyev saylovchilar bilan uchrashuvlarda ta’kidlaganidek: Tan olmay iloj yo‘q, “propiska” atalmish taqiq tufayli mamlakat bosh kentining aholisi ikki toifaga ajralib qolgan edi — "propiska"lilar va "propiskasiz"lar.
Toshkent shahrida doimiy yashash huquqiga egaligini tasdiqlaydigan o‘sha yumaloq muhrni pasportga qo‘ydirish alohida martaba edi. Bunga erishish uchun esa, odamlar aylanma yo‘llarni izlab topish, tavakkal qilish, hatto ayrimlar propiskasi bor inson bilan turmush qurishga ham rozi edi...
Prezident ta’biri bilan aytganda, “Biz 30 yil davomida o‘zimizning fuqarolarimiz oyog‘iga kishan urdik”.
Propiskani bekor qilish bo‘yicha murojaatlar, urinish va sa’y-harakatlarning hammasi bekor ketdi. Sohaga mas’ul amaldorlar bir gapni takrorlashdan charchashmasdi: “Qishloqdan kelgan odamlar bosib ketadi,bunga poytaxt kommunal tizimi bardosh berolmaydi, jinoyatchilik ortadi...".
Aslida ham shundaymidi? Yo‘q, aslo. Yurtboshimizning qat’iy irodasi bilan bu nomaqbul taqiq bekor qilingandan keyin Toshkentda aholi soni keskin ortib ketmadi. Ayrimlar nazdidagidek, hamma poytaxtga oqib ham kelmadi.
Yana bir misol, Shavkat Mirziyoyevning topshirig‘iga binoan amalga oshirilgan “Mehr” operatsiyasi insonparvarlikning yorqin namunasi bo‘ldi. Bugungi kunga qadar “Mehr” operatsiyasi besh marta muvaffaqiyatli amalga oshirildi. Natijada Yaqin Sharqdagi qurolli mojarolar hududidan 531 nafar vatandoshimiz, asosan, ayollar va bolalar yurtimizga qaytarildi. Aldov oqibatida Suriya, Iroq, Afg‘oniston hududlarida murakkab vaziyatda qolgan, og‘ir hayotiy davrni boshidan o‘tkazgan bu insonlarga hukumatimiz tomonidan tibbiy, psixologik, moddiy va ma’naviy yordam ko‘rsatildi. Ularning tinch hayotga qaytib, jamiyatga moslashishi, ta’lim va ijtimoiy dasturlarda ishtirok etishi uchun zarur sharoit yaratildi, boshpana va ish bilan ta’minlash choralari ko‘rildi.
Bular aytishgagina oson, ammo ayrim kishilar tomonidan ushbu amaliyotga nisbatan tanqidiy fikrlar ham aytilgani, ijtimoiy tarmoqlarda muhokamalar markazidagi mavzuga aylanganiga guvohmiz. Biroq bu ayollarning aksariyati musulmon odatiga ko‘ra, o‘z turmush o‘rtog‘i chaqiruviga ko‘ra bilib-bilmay u yerga ketgani, ko‘pchiligi hatto qayerga borayotganini bilmasdan adashgani, bolalarning aksariyati esa norasida go‘dak bo‘lgani yoki jang hududlarida dunyoga kelganini hisobga olsak, davlatimizning insonparvarlik va kechirimlilik kabi olijanob siyosatiga yana bir bor tahsin aytasan kishi.
O‘zingiz o‘ylang, taqdir taqozosi bilan jangarilar lageriga borib qolgan bolalarimiz yoki urush o‘chog‘ida dunyoga kelgan o‘zbek farzandlarini do‘zax azobiga tashlab qo‘yish insoniylik tamoyillariga to‘g‘ri keladimi? Xudo ko‘rsatmasin, u yerlardagi go‘daklarning taqdiriga tirik qolish bitilgan bo‘lsa, 10 yoshidan boshlab professional jangchi, terrorist qilib tarbiyalanadi.
Shunday ekan, u yana 10 yildan keyin O‘zbekiston fuqarosi nomi bilan tinch yurtlarni vayron qilmasligiga, o‘zbek degan nomga dog‘ tushirmasligiga kim kafolat bera oladi?
Bunday xayrli tadbirlar tufayli davlatimiz qanchalik mehr-saxovatli, kechirimli ekani butun dunyoga yoyildi. Bilib jinoyat yo‘liga kirganlarni emas, bilmay qilgan xatolarini kechirish orqali inson qadri va sha’ni yuqori ekani dunyoga ko‘z-ko‘z qilindi.
Bugun O‘zbekistondagi ijtimoiy loyihalar, aytaylik, arzon uy-joylar qurish, ehtiyojmandlarni moddiy-ma’naviy qo‘llab-quvvatlash tadbirlari Davlat byudjetiga ortiqcha yuk bo‘lmadi. Chindan ham, shu yillarda iqtisodiyotimiz 24 foizga, sanoat 34 foizga, eksport hajmi 1,5 barobarga, xorijiy investitsiyalar hajmi esa 3 barobarga o‘sdi.
2030 yilga borib aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan daromadni 4 ming dollarga yetkazish mo‘ljallanmoqda. Bunga erishish uchun iqtisodiyotda ilm va innovatsiyalarga asoslangan yangi texnologiyalarni jadal qo‘llash, qo‘shilgan qiymat zanjirlarini ko‘paytirish orqali mehnat samaradorligida tub o‘zgarishlar yasash borasidagi sa’y-harakatlar ko‘rilmoqda.
Ta’lim sohasida baland marralar olindi. Sohada islohotlar o‘tkazishga yetti yilda 1 milliard dollar sarflanadi. 2030 yilga borib yalpi ichki mahsulotni 160 milliard dollarga oshirishni rejalashtirmoqda.
Barcha aholi punktlarini toza ichimlik suvi bilan ta’minlash, qo‘shimcha 1 million kvartira qurish va mehnat migratsiyasi tizimini isloh qilish maqsadi belgilandi. Sog‘liqni saqlash uchun har yili 6 milliard dollar mablag‘ ajratiladi. Har yili 1 million dona avtomobil, shu jumladan, 300 ming elektromobil ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yiladi.
Ekologiyaga katta e’tibor qaratiladi. Ko‘kalamzorlashtirish darajasi 30 foizga yetadi. Yashil zonalar va parkovka zonalarsiz qurilishlar taqiqlanadi.
O‘rmonlar maydonlari 1,6 million gektardan 2,3 million gektarga ko‘payadi. Energiya hajmida muqobil energiya manbalari ulushi 14 foizdan 40 foizgacha oshadi. Jamoat transporti gaz va elektr energiyaga to‘liq o‘tadi. Shu va shu singari ijtimoiy-iqtisodiy sohalarda belgilab olingan ulkan maqsad-muddaolarimizga qayta saylangan Prezident Shavkat Mirziyoyev rahbarligida albatta erishamiz. Zero, xalqchil va insonparvar, adolatli davlat — yangi O‘zbekistonni barpo etish yo‘lida olib borilayotgan shiddatli islohotlar tez orada o‘zining yuksak samaralarini berishi turgan gap. Bunga biz ishonamiz, bunga xalq ishonadi! Ushbu ishonch xalq saylagan oqil rahbarning har bir ishida, qabul qiladigan qarorlarida aks etishiga shubhamiz yo‘q.
Fikringizni qoldiring