Муаммога топилган ечим келгусида қўшимча ечимга эҳтиёж сезмаслиги шарт

Куни кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати Мақсуд Қурбонбоев бугунги карантин шароитида эҳтиёжманд аҳолига кўрсатилиши керак бўлган ёрдамлар масаласида бир қатор ҳаётий таклифларни айтиб ўтди.

Жумладан, депутат эҳтиёжманд оилаларга ҳомийлик жамғармалари ҳисобидан аҳолига нақд шаклда ёки пластик картага ўтказиш орқали 3 ойлик муддатга фоизсиз ссуда бериб туриш лозим эканлигини илгари сурган.

Шу ўринда депутат фикрини қўллаб-қувватлаб, бундай ишлар самарадорлигини оширишда яна бир қатор фикрларни айтиб ўтмоқчиман.

Ҳозирги кунда Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги ташаббуси билан Тошкент шаҳри, Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятлар марказида аҳолига хайрия қилишни истаган тадбиркор ва саховатпеша инсонлар учун махсус марказлар ташкил этилиб, хайрия учун ажратилган маҳсулотлар ўша жойларда тўпланиб, кейин эҳтиёжманд оилаларга етказиб берилмоқда.

Албатта, бундан кўзланган мақсад аҳолининг барча эҳтиёжманд қатламини қамраб олиш ва етказилаётган маҳсулотлар хавфсизлигини таъминлашдан иборат. Аммо бу тизимда бир қатор камчиликлари ҳам мавжуд.

Биринчидан, айтайлик Қўнғирот туманининг олис бир овулидаги тадбиркор 10 тонна картошкани эҳсон қилмоқчи бўлса, транспорт харажатини қилиб 400 км.дан ортиқ йўл босиб Нукусга олиб бориши керак. Кейин бу маҳсулотлар яна Нукусдан Қўнғиротдаги ёки ундан ҳам олисдаги Мўйноққа етказилади. Бундай ортиқча оворагарчиликлар муаммога ечим эмас.

Иккинчидан, марказлар фаолиятини ташкил этишда информацион техникаларга, у жойда ишлаётган ходимларнинг хавфсизлик кийимларига, келиб кетиши ва овқатланишига ажратилаётган маблағлар, маҳсулотлар солинаётган пакетларга кетаётган харажатлар агар бошқа йўл билан аҳолига йўналтирилса яна ҳам кўпроқ эҳтиёжмандларга ёрдам бериш имкони бўлади.

Учинчидан, бу марказга кунда келаётган кўнгилли ишчилар коронавирус инфекциясининг юқтириб олмаслигига ким кафил? Шунча тиббий гигиеник қоидаларга амал қилган шифокорлар юқтириб олаётган бугунги шароитда бундай бўлмаслигига ҳеч ким кафолат бермайди.

Бугундан иш ҳақи, пенсия, стипендия ва бошқа тўловлар 100 фоиз пластик карталарга ўтказиладиган бўлди. Депутат Мақсуд Қурбонбоев айтганидек, эҳтиёжмад аҳолига бир ойлик рўзғорига етадиган даражада пластик карталар орқали фоизсиз ссуда бериб, ҳар бир маҳаллани ўзида 2-3 талаб ижтимоий масофага амал қилган ҳолда аҳолининг кундалик эҳтиёжи учун зарур бўлган озиқ-овқат махсулотлари савдосини йўлга қўйишимиз керак.

Дунё ҳамжамияти томонидан тан олинган кўплаб илмий текшириш институтлари олимлари ҳозирги пандемия шароитининг тўлақонли ечимини 2021 йилнинг март ойигача чўзилиши мумкинлигини тахмин қилмоқда. Биз ҳозир аҳолининг катта қисми бўлган кундалик тирикчилик манбайидан айирилганларга доимий равишда бир хил турдаги маҳсулот етказиб бериш орқали аҳоли саломатлигини 2 турга бўлиб қўйишимиз мумкин. Яъни ўзига тўқ қатлам мустақил калорияли озиқ-овқат маҳсулотлари ҳарид қилиш орқали ўз иммунитетларини мустаҳкамлаб боришлари мумкин. Аммо иккинчи эҳтиёжманд қатламга бир хил турдаги маҳсулотларни карантин давомида доимий етказиб бериш уларнинг оилавий иммунитетига ҳам таъсир қилади.

Агар биз депутат таъкидлаганидек, ёрдамни пул орқали амалга оширсак, халқимизда маҳсулотни керакли даражада сотиб олиш (агар доимий равишда бир хил нарса етказиб берилаверса, кўпи истеъмол қилинмасдан увол бўлиши мумкин) орқали исрофгарчиликка йўл қўйилмайди. Ўз маблағларини ҳукумат томонидан ташкил этилган ижтимоий кўчма савдо дўконлари орқали шакллантиради.

Хулоса қилиб айтганда, агар биз тўғри ечимни биринчи қадамдан бошламасак, депутат айтиб ўтганидек, бугун берилмаган бир сўмимиз эртага уч сўм зарарга айланиши муқаррар.

Фаррух АБДУҲАМИДОВ,

Халқ депутатлари

Арнасой туман Кенгаши депутати