Yondashuv bir xil boʻlishi lozim

Maʼlumki, yangi tahrirdagi Konstitutsiyamizning 15-moddasida Oʻzbekiston Respublikasi qoʻshilgan xalqaro shartnomalar majburiyatlarining ustuvorligi prinsipi quyidagi tarzda oʻz ifodasini topdi;
“Agar Oʻzbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida Oʻzbekiston Respublikasining qonunida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan boʻlsa, Oʻzbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasi qoidalari qoʻllaniladi”.
Taʼkidlash joizki, mazkur normaning Konstitutsiya darajasida muhrlab qoʻyilishi xalqaro huquqning “Pacta sunt servanta”, yaʼni “shartnomalar bajarilishi lozim” tamoyilidan kelib chiqadi. Ushbu tamoyil, oʻz navbatida, BMT ustavi hamda Xalqaro shartnomalar huquqi toʻgʻrisidagi Vena konvensiyasida mustahkamlab qoʻyilgan boʻlib, unga koʻra davlatlar xalqaro shartnomalarga muvofiq uz zimmasiga olgan majburiyatlarni vijdonan bajarishi shart.

Biroq yangi Konstitutsiyamizda mustahkamlab qoʻyilgan ushbu normani amaldagi qonunlarga ham kiritish yoki kiritmaslik borasida quyidagi 2 xil yondashuv mavjudligini koʻrishimiz mumkin: 1) Ushbu norma Konstitutsiyamizning 15-moddasida oʻz aksini topganligi bois uni qabul qilinayotgan har bir qonunda takrorlash shart emas. 2) Ushbu konstitutsiyaviy normani qabul qilinayotgan har bir qonunda aks ettirish lozim.

Menimcha, bu masalada tezroq bir toʻxtamga kelishimiz kerak. Chunki, agar hozirgidek bir qonunga kiritib, ikkinchisiga kiritmaydigan boʻlsak, qonunlarimizda har xillik yuzaga keladi. Shu bois, ushbu masalada yagona yondashuvga rioya qilish muhim hisoblanadi.

Qodir Joʻrayev,
Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati.