80 ta tumanda dorivor oʻsimliklarni yetishtirishga moslashtirilgan plantatsiyalar tashkil etiladi

Soʻnggi yillarda tibbiy asbob-uskunalarni hamda dori vositalarini ishlab chiqarishga ixtisoslashgan mahalliy ishlab chiqaruvchilarni yanada qoʻllab-quvvatlash va aholi talab-ehtiyojidan kelib chiqib, mahsulotlar turini oshirishga alohida eʼtibor qaratildi. Natijada, 647 turdagi dori va tibbiy buyumlarni oʻzimizda ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyildi.

Ammo mamlakatimiz iqlim sharoiti va boy oʻsimlik dunyosi hisobga olinsa, aholi talabi darajasidagi tibbiyot buyumlari va dori vositalarini ishlab chiqarishda barcha kuch va imkoniyatlardan foydalanmayotganimizni koʻrishimiz mumkin. Bugun mamlakatimizda yiliga 1 milliard 600 million dollarlik farmatsevtika mahsulotlari isteʼmol qilinadi. Shundan katta qismi – qariyb 1 milliard 200 million dollarlik mahsulotlar import qilinmoqda.

Ushbu jarayon hududlar kesimida olinganda yana ham achinarli holatda ekanligini kuzatish mumkin. Jumladan, bugungi kunda Qashqadaryo, Surxondaryo, Xorazm, Buxoro va Fargʻona viloyatlarida isteʼmol qilinadigan dorining atigi 2-5 foizi mahalliy ishlab chiqaruvchilar hissasiga toʻgʻri kelmoqda. Buxoro, Jizzax, Navoiy, Qashqadaryo, Surxondaryo va Xorazmda atigi 1 tadan eng oddiy dorilarni ishlab chiqaradigan korxona mavjud boʻlsa-da, mazkur viloyatlar kelgusi 2 yilda bor-yoʻgʻi 2 tadan yangi loyihani amalga oshirishni reja qilgan.

Davlatimiz rahbari boshchiligidagi videoselektor yigʻilishida ham yuqoridagi kabi bir qator kamchiliklar tanqidiy tahlil qilinib, mutasaddilarga qisqa muddatlarda muammolarni bartaraf etish orqali aholiga mahalliy ishlab chiqaruvchilar tomonidan ishlab chiqariladigan farmatsevtik mahsulotlar sonini oshirish boʻyicha tegishli koʻrsatmalar berdi.

Jumladan, 2022-2026-yillarga moʻljallangan Yangi Oʻzbekistonning taraqqiyot strategiyasida belgilangan farmatsevtika sanoati mahsulotlari ishlab chiqarish hajmini 3 baravar koʻpaytirish va mahalliy bozorni taʼminlash darajasini 80 foizga yetkazish borasidagi vazifalarni oʻz vaqtida amalga oshirishga qaratilgan bir qator loyihalarni shu yilning oʻzida amalga oshirilishi taʼkidlandi.

Xususan, joriy yilning oʻzida 80 million dollarlik 34 ta loyiha rejalashtirilgan boʻlib, mutasaddilarga ushbu loyihalarni amalga oshirishda tadbirkorlarga koʻmaklashib, yirik xorijiy kompaniyalar bilan muzokaralar oʻtkazib, ularning brendlarni jalb qilish vazifalari yuklatildi.

Shuningdek, Investitsiyalar loyiha markazi tomonidan ishlab chiqilgan qoʻshimcha 18 ta istiqbolli loyihani Hindiston, Germaniya, Turkiya, Xitoy, Janubiy Koreya kabi davlatlar kompaniyalari bilan hamkorlikda tashkil etish boʻyicha tavsiyalar berildi.

Yangi loyihalarni moliyalashtirish hamda aylanma mablagʻlar uchun 200 million dollar kredit resurslari jalb qilinishi belgilandi.
Shu bilan birga, 80 ta tumanda dorivor oʻsimliklarni yetishtirishga moslashtirilgan plantatsiyalar tashkil etiladi. Bu tajribani kengaytirishda kooperatsiya va oilaviy tadbirkorlik uchun nazarda tutilgan barcha imtiyoz va moliyalashtirish tartiblari tatbiq etiladi. Dorivor oʻsimliklarni qayta ishlaydigan korxonalar 2025-yil 1-yanvarga qadar uskuna va ehtiyot qismlar, xomashyo importida bojxona bojidan ozod qilinadi.

Ularga tayyor mahsulotlar eksporti uchun transport xarajatlarining 50 foizigacha qismi qoplab beriladi, har 10 gektar plantatsiyalarga suv chiqarish uchun 600 ming soʻmdan subsidiya ajratiladi, dorivor oʻsimliklar plantatsiyalariga boshqa turdagi qishloq xoʻjaligi ekinlarini joylashtirishga yoʻl qoʻyilmaydi.

Xulosa, qilib aytganda, sohada boshlangan islohotlar hamda uni takomillashtirishga qaratilgan huquqiy asoslar mamlakatmizda mahalliy dori vositalari ishlab chiqarish orqali nafaqat aholi ehtiyojini qoplash, shu bilan birga eksport salohiyatini oshirish imkonini ham yaratib beradi.

Mavluda Adhamjonova,
Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati