Yangi Oʻzbekiston uchun eng katta investitsiya — taʼlimni qoʻllab-quvvatlash

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlisga va Oʻzbekiston xalqiga yoʻllagan Murojaatnomasi Yangi Oʻzbekistoning 2023 yilda hamda kelgusi yillardagi istiqbolli yoʻl xaritasining mustahkam asosi boʻldi deb bemalol aytishimiz mumkin.

Chunki, Prezidentimizning Murojaatnomasida barcha sohalar keng miqyosida qamrab olinganiligini guvohi boʻldik.

“Najot – taʼlimda, najot – tarbiyada, najot – bilimda. Chunki, barcha ezgu maqsadlarga bilim va tarbiya tufayli erishiladi”.

Maʼrifatparvar jadid bobolarimizning ushbu soʻzlari deputat va senatorlarimiz, siyosiy partiyalar, mahalliy kengashlar, butun davlat apparati, keng jamoatchilikning amaliy harakatiga aylanishi kerak. Shu bois, maktablarda taʼlim sifati hamda jamiyatda oʻqituvchi kasbining nufuzini oshirish, muallimlarning sharoitlarini yaxshilash 2023 yildagi eng asosiy vazifalarimizdan biri boʻladi.

Oʻqituvchilarning maqomini, ularning shaʼni va qadr-qimmatini himoya qilishni Konstitutsiyada alohida belgilash zarur, deb taʼkidlandi.

Bolalarimiz maktabdan ona tili va chet tillarini puxta oʻzlashtirib, kompyuterda ishlashni oʻrganib chiqishi zarur. Farzandlarimizni kasb-hunarlarga, sanʼat va madaniyatga qiziqtirishimiz lozim.

Oʻquvchilarda erkin va kreativ fikrlashni, jamoada ishlash va muloqot koʻnikmalarini shakllantirish zarur.

Mana, maktablarimizga qanday muhit kirib kelishi kerak!

Bu borada Prezident maktablarida 130 ta mamlakatda maʼqullangan “A-level” taʼlim dasturi yoʻlga qoʻyilgani oʻz samarasini bermoqda.

Bu jarayonda har bir oʻquvchi oʻzining qobiliyatiga qarab, aniq yoʻnalishlar boʻyicha chuqur oʻqitiladi, dunyoning nufuzli oliygohlariga kirish imkoniyatlari kengayadi.

Shu bois, 2023 yildan maktab taʼlimini xalqaro taʼlim dasturlari asosida butunlay isloh qilishni boshlaymiz.

Bu ishlarni tizimli yoʻlga qoʻyish, yangi darsliklarni ishlab chiqish, ilgʻor taʼlim standartlari va metodikalarini joriy etish uchun alohida ilmiy institut va laboratoriyalar tashkil qilinadi. Milliy oʻzligimiz timsoli, maʼnaviyatimiz asosi boʻlgan ona tilimizga eʼtibor yanada kuchaytiriladi.

Davlatimiz rahbari murojaatida, yurtimizdagi barcha maktab jamoalariga murojaat qildilar:

“Jondan aziz bolalarimiz maktabdan chet tillarni, kasb-hunar va kompyuter savodxonligini puxta oʻrganib chiqsa, bilasizlarmi, jamiyatimiz qanday oʻzgaradi?

Yangi Oʻzbekistonda maktab jamoalari va muallimlarining masʼuliyati – aynan ana shu masalalarda yaqqol namoyon boʻladi. Va men ishonaman – siz, jonkuyar oʻqituvchilarimiz bu vazifani sharaf bilan uddalaysizlar”.

Kelgusi yili 70 ta yangi maktab quriladi, 460 ta maktab kengaytiriladi. Xususiy investitsiyalar ishtirokida 100 ta maktab qurish loyihalari boshlanadi, kelgusi besh yilda ularning sonini 1 mingtaga yetkazamiz.

Yil boshidan Qoraqalpogʻiston va Xorazmda 285 ming nafar boshlangʻich sinf oʻquvchilari uchun bepul ovqatlanish yoʻlga qoʻyildi. Bu borada yetarli tajriba orttirdik.

Kelgusi oʻquv yilidan boshlab ushbu amaliyot qolgan viloyatlar va Toshkent shahri maktablarida ham joriy etiladi va buning uchun 2,3 trillion soʻm ajratiladi. Bu jarayonlarni shaffof tizim asosida tashkil etish, farzandlarimizni sogʻlom va sifatli ovqat bilan taʼminlashga Xalq taʼlimi vaziri masʼul va javobgar boʻladi.

Taʼlim sohasidagi navbatdagi muhim yoʻnalish, bu – yoshlarning zamonaviy kasb-hunar egallashi uchun barcha zarur shart-sharoitlarni yaratishdan iborat.

Maktab bitiruvchilarining 50 foizi mehnat bozoriga hech qanday kasbga ega boʻlmasdan kirib kelayotgani hammamizni oʻylantirishi kerak. Shu bois, 700 dan ortiq kasb-hunar maktabi, kollej va texnikumlar imkoniyatidan samarali foydalanish zarur.

Bu maqsadda 2023 yildan boshlab yangi dastur amalga oshiriladi. Har bir viloyatda 1 tadan texnikumda Yevropa kasbiy taʼlim standartlari joriy etiladi. Kelgusi besh yilda barcha kollej va texnikumlar ushbu tizim bilan qamrab olinadi.

Soʻnggi olti yilda bolalarni maktabgacha taʼlim bilan qamrab olish darajasi 27 foizdan 70 foizga yetishi natijasida bugungi kunda 2 millionga yaqin bola bogʻchaga bormoqda. Yaqinda Toshkent shahrida oʻtkazilgan YUNESKOning Maktabgacha taʼlim boʻyicha Umumjahon anjumanida ham bu islohotlarimiz yuksak eʼtirof etildi.

Shu bilan birga, kelgusi besh yilda qamrovni 80 foizga yetkazish uchun 600 ming yangi bogʻcha oʻrni kerak. Bu – juda katta marra. Shu bois, bogʻchalar sonini koʻpaytirish, ulardagi taʼlim va tarbiya sifatini tubdan yaxshilash boʻyicha besh yillik dastur qabul qilinadi. Bogʻcha qamrovini kengaytirish boʻyicha xususiy sektorga qoʻshimcha sharoitlar yaratiladi.

Soʻnggi yillarda oliygohlarimiz 2,5 barobar koʻpayib, 198 taga yetdi, qamrov darajasi 9 foizdan 38 foizga oshdi.

Biz bu raqamlarni yanada koʻpaytirishni maqsad qilganmiz. Lekin, taʼlim sifati nima boʻladi, degan savol hammamizni oʻylantirishi kerak.

Avvalambor, bunga har bir oliygoh oʻzi harakat qilishi lozim, oʻshanda natija boʻladi.

Bu borada 41 ta oliygohga akademik va moliyaviy mustaqillik berildi, ularda transformatsiya ofislari ochildi. Oliygoh rektorlari, professor va oʻqituvchilar bu jarayonlarda faol boʻlishlari, yangi, ilgʻor metodikalarni joriy qilishlari kerak.

Kelgusi yilda oliygoh talabalari uchun imtiyozli taʼlim kreditlariga resurslar 2 barobar koʻpaytirilib, 1,7 trillion soʻm ajratiladi.

Bu yil ilm-fan va innovatsiyalarga 1,5 trillion soʻm yoʻnaltirildi. Bu – 2017 yilga nisbatan qariyb 6 barobar koʻp, degani.

Olimlarning ish haqi ham 4,5 barobar oshirildi.

Bularning barchasi hisobidan nano va biotexnologiyalar, raqamli geologiya kabi 18 ta yangi ilmiy yoʻnalish tashkil etildi.

Kelgusi yili ilm-fan va innovatsiyalarga 1,8 trillion soʻm ajratiladi.

Endi olimlarimiz suv va energiyani tejash, tuproq unumdorligi va hosildorlik, geologiya, sanoat, qurilish kabi bugungi kunda biz uchun dolzarb yoʻnalishlarda aniq natijalar koʻrsatishlari kerakligi aytib oʻtildi.

Oʻtkir FAYZIYEV,

Yangiyer shahar kengashi deputati